Đái tháo đường (hay tiểu đường) type 2 là một rối loạn chuyển hóa đặc trưng bởi lượng đường huyết tăng cao do đề kháng với insulin. Tình trạng này nếu kéo dài mà không có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ để lại nhiều hệ quả khôn lường (1).
Để vấn đề trên không xảy ra, bản thân người bệnh cần ý thức trang bị cho mình những thông tin hữu ích về bệnh. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến những sai lầm mà người bệnh đái tháo đường type 2 gặp phải, những biến chứng thường thấy, cũng như gợi ý về cách phòng ngừa.
Những biến chứng mạn tính của bệnh tiểu đường type 2
Như đã đề cập trước đó, sự gia tăng nồng độ glucose máu trong thời gian dài sẽ gây nên những tổn thương trên nhiều cơ quan khác nhau, điển hình như:
1. Biến chứng tim mạch
Có thể nói đây là một trong những biến chứng tiểu đường phổ biến nhất. Theo các chuyên gia, cơ chế dẫn đến biến chứng tim mạch ở bệnh nhân tiểu đường type 2 là do đường huyết tăng cao khiến lớp nội mạc (nơi tiếp xúc giữa thành mạch và các thành phần của máu) bị tổn thương. Điều này tạo cơ hội cho mảng xơ vữa hình thành, giảm lưu lượng máu đến nuôi các cơ quan trong cơ thể (2).
Bên cạnh đó, lớp nội mạc mạch máu bị ảnh hưởng cũng gia tăng sự kết dính của các tế bào tiểu cầu, lâu dần hình thành nên cục máu đông gây tình trạng cao huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, xơ cứng động mạch… (2)
Một số yếu tố nguy cơ làm nặng thêm biến chứng tim mạch mà người bệnh tiểu đường nên chú ý bao gồm (3):
- Béo phì, đặc biệt là béo bụng
- Tuổi cao (từ 60 trở lên)
- Nghiện thuốc lá, thuốc lào
- Có lối sống tĩnh tại
- Tiền sử gia đình có người mất vì nhồi máu cơ tim
2. Biến chứng ở thận
Biến chứng ở thận cũng là vấn đề đáng lo ngại, bởi theo thống kê, gần 1/5 số ca bệnh tiểu đường cần được điều trị các bệnh liên quan đến thận (4).
Về mặt lý thuyết, thận là cơ quan đảm nhiệm chức năng lọc máu, thải trừ các chất cặn bã ra khỏi cơ thể qua đường tiểu. Ở người bệnh tiểu đường, đường huyết tăng cao làm cho hệ thống mao mạch nhỏ bao quanh cầu thận bị tổn thương. Lâu dần, cầu thận hoạt động kém hiệu quả và làm cho protein thoát ra ngoài cùng nước tiểu (4).
Giai đoạn đầu khi lượng protein trong nước tiểu còn thấp, nếu kịp thời phát hiện và can thiệp thì chức năng thận vẫn sẽ đảm bảo. Nếu để muộn, chức năng thận sẽ bị suy giảm hoặc thậm chí mất hẳn (tình trạng này gọi là suy thận giai đoạn cuối). Người bệnh lúc này buộc phải chạy thận thường xuyên để đào thải bớt độc tố ra ngoài (4).
Trong trường hợp bệnh thận tiến triển, bạn có thể dễ bắt gặp các dấu hiệu như (4):
- Sưng phù mắt cá chân, bàn chân, bàn tay
- Xuất hiện máu trong nước tiểu
- Cảm thấy mệt mỏi
3. Biến chứng về thị giác
Nồng độ đường huyết cao vượt ngưỡng an toàn dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có cả các biến chứng về mắt. Theo đó, hàm lượng glucose trong máu cao làm tăng độ nhớt lẫn áp suất của máu. Điều này tác động tiêu cực đến hệ thống vi mạch tại nhãn cầu dẫn đến tình trạng suy giảm thị lực hoặc tệ hơn nữa là mù lòa vĩnh viễn (5).
Ngoài ra, việc môi trường trong cơ thể có nhiều đường cũng tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn tăng sinh và phát triển mạnh mẽ. Nếu người bệnh không chú ý vệ sinh mắt đúng cách sẽ dễ bị nhiễm khuẩn và gặp phải vấn đề viêm, đau mắt (5).
Trên thực tế, các biến chứng của bệnh tiểu đường ở mắt thường thấy nhất bao gồm: tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc… (5)
4. Biến chứng thần kinh
Biến chứng thần kinh tiểu đường được chia thành hai nhóm chính bao gồm: biến chứng thần kinh ngoại biên và biến chứng thần kinh tự chủ. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do nồng độ glucose máu tăng cao, mất kiểm soát trong thời gian dài làm tổn thương phần vỏ bao thần kinh, từ đó làm suy giảm tốc độ dẫn truyền thần kinh (6).
Không những thế, đường huyết tăng cao còn ảnh hưởng đến các vi mạch bao quanh thần kinh. Hệ quả dễ thấy nhất là dòng máu giàu dưỡng chất và oxy đến nuôi dưỡng các dây thần kinh bị hạn chế, lâu dần các sợi dây thần kinh cũng bị suy mòn, giảm chức năng (6).
Với trường hợp biến chứng thần kinh ngoại biên, người bệnh thường có cảm giác (6):
- Tê bì, mất cảm giác ở các chi. Tình trạng này khá thường gặp và khiến người bệnh không thể phát hiện các vết thương ở chân và tay
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng cao hơn so với bình thường
- Châm chích, bỏng rát
- Đau buốt (trở nặng hơn về đêm)
Riêng ở biến chứng thần kinh tự chủ (điều khiển nhiều cơ quan khác nhau), các biểu hiện của bệnh sẽ thay đổi tùy theo cơ quan bị tổn thương, chẳng hạn như (6):
3 cách sơ cứu ngộ độc thực phẩm đơn giản bạn cần biết