Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh

Bệnh lý động mạch cảnh là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu não thoáng qua và tai biến mạch máu não. Bệnh lý này diễn ra âm thầm nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não. Hãy cùng tìm hiểu về bệnh lý này ở bài viết dưới đây.

BỆNH LÝ ĐỘNG MẠCH CẢNH LÀ GÌ?

Động mạch cảnh là mạch máu đi từ ngực qua cổ, vào trong não (xem hình). Có hai nhóm động mạch cảnh làm nhiệm vụ cung cấp máu cho não bộ.

Bệnh lý động mạch cảnh là một những bệnh lý làm tăng nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não. Bệnh xảy ra khi các mảng xơ vữa thành lập ở thành các động mạch cảnh. Khi các mạch máu này xuất hiện các mảng xơ vữa thì lòng các mạch máu bị hẹp đi. Bệnh nguy hiểm nhưng thường không biểu hiện thành các triệu chứng rõ ràng để nhận biết từ sớm.

Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh
Bệnh lý động mạch cảnh là bệnh lý làm tăng nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não

BỆNH LÝ ĐỘNG MẠCH CẢNH CÓ NHỮNG TRIỆU CHỨNG GÌ?

Mắc bệnh lý động mạch cảnh thường dẫn đến cơn thoáng thiếu máu não hoặc tai biến mạch máu não. Tuy nhiên bệnh lý này không phải luôn luôn biểu hiện thành các triệu chứng.

  • Tai biến mạch máu não 

Tai biến mạch máu não là tình trạng một phần não bộ bị tổn thương do các vấn đề liên quan đến mạch máu. Bệnh lý động mạch cảnh có thể dẫn đến tai biến mạch máu não bởi vì những đoạn bị hẹp có thể hình thành các cục máu đông và làm nhồi máu não. Những cục máu đông hoặc các mảng xơ vữa bong tróc có thể di chuyển lên não và tắc nghẽn lại ở các mạch máu nhỏ hơn.

Một số bệnh nhân may mắn tai biến nhẹ có thể hồi phục tốt mà không để lại di chứng nào. Tuy nhiên cũng có những bệnh nhân gặp những thiếu hụt thần kinh lớn sau tai biến. Những di chứng đó có thể bao gồm như :

  • Mất khả năng nói hoặc nghe hiểu
  • Liệt nửa người
  • Không thể tự thực hiện các hoạt động thường nhật và chăm sóc bản thân.
Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh
Bệnh lý động mạch cảnh có thể làm mất khả năng nói, nghe hiểu và liệt nửa người

Về bản chất cơn thiếu máu não thoáng qua tương tự như một tai biến mạch máu não. Tuy nhiên chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và thường không gây tổn thương não bộ. Thiếu máu não thoáng qua thường xuất hiện khi những mạch máu ở não co thắt sau đó tự trở lại bình thường.

Bệnh nhân có cơn thiếu máu não thoáng qua thường xuất hiện những triệu chứng tương tự như tai biến nhưng chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn. Những người này có cơn thiếu máu não thoáng qua có nguy cơ rất cao mắc phải một đợt tai biến mạch máu não thật sự trong tương lai.

CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ ĐỘNG MẠCH CẢNH NHƯ THẾ NÀO?

Bên cạnh việc hỏi bệnh kỹ lưỡng và thăm khám toàn diện thì bác sĩ có thể dùng ống nghe để thăm khám vùng động mạch đi qua. Việc làm này giúp phát hiện được những âm thổi hoặc âm thanh bất thường liên quan đến tình trạng hẹp của động mạch cảnh.

Để chắc chắn thêm chẩn đoán những phương tiện cận lâm sàng sẽ giúp ích thêm như:

  • Siêu âm động mạch cảnh : đây là cách khảo sát động mạch cảnh bằng sóng siêu âm.
  • Cộng hưởng từ mạch máu (MRA) : đây là phương tiện cận lâm sàng giúp cung cấp những hình ảnh gián tiếp về tình trạng của động mạch cảnh. Về nguyên tắc giống như chụp cộng hưởng từ ở những bệnh lý khác. Trước khi thực hiện MRA, người bệnh có thể cần tiêm thuốc cản từ. Việc này giúp hiện hình mạch máu và khảo sát chút dễ dàng hơn.
  • Chụp cắt lớp mạch máu CTA : đây là phương tiện khảo sát hình ảnh động mạch cảnh bằng tia X hay còn gọi là cắt lớp vi tính. Trước khi thực hiện tương tự với MRA thì bệnh nhân  có thể cần tiêm thuốc cản quang nhằm mục đích khảo sát được chính xác hơn.

Ngoài ra ở một số trường hợp còn cần dùng phương tiện chụp mạch não đồ “cerebral angiogram”.

Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh
Có rất nhiều phương pháp dùng để chẩn đoán bệnh lý động mạch cảnh

ĐIỀU TRỊ BỆNH LÝ ĐỘNG MẠCH CẢNH NHƯ THẾ NÀO?

Việc điều trị bệnh lý động mạch cảnh nhằm mục đích ngăn ngừa nguy cơ diễn tiến thành những đợt tai biến mạch máu não. Những phương pháp điều trị như:

1. Thay đổi lối sống tích cực

Bệnh nhân có thể giảm nguy cơ tai biến mạch máu não bằng những cách

  • Ngưng hút thuốc lá
  • Sống năng động, suy nghĩ tích cực
  • Giảm cân nếu đang thừa cân
  • Ăn theo chế độ ăn ít dầu mỡ, nhiều rau xanh và trái cây.

2. Điều trị thuốc

Mỗi bệnh nhân khác nhau cần dùng những loại thuốc, liều lượng khác nhau để đạt được hiệu quả ngăn ngừa tai biến mạch máu não xảy ra. Tổng quát thì những thuốc có thể được sử dụng gồm có

  • Thuốc huyết áp
  • Nhóm STATIN, giúp giảm cholesterol
  • Nhóm thuốc ngăn hình thành cục máu đông
Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh
Thay đổi lối sống tích cực và dùng thuốc giúp bạn cải thiện rõ rệt tình trạng bệnh

3. Phẫu thuật

Bác sĩ sẽ cần chỉ định phẫu thuật để loại bỏ mảng xơ vữa trong động mạch cảnh.

Phương pháp phẫu thuật thường được chỉ định ở những bệnh nhân xuất hiện triệu chứng cơn thoáng thiếu máu não hoặc tai biến mạch máu não do mảng xơ vữa đóng tại các động mạch cảnh.

4. Đặt stent động mạch cảnh

Đặt stent động mạch cảnh thường được thực hiện bằng cách đưa những dụng cụ đặc biệt được gọi là các stent vào trong lòng của động mạch cảnh bị bệnh. Những dụng cụ này được thiết kế để mở và giữ cho động mạch cảnh không bị hẹp. Phương pháp này thường được cân nhắc về rủi ro biến chứng cao nếu người bệnh từ 70 tuổi trở lên.

Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh
Đặt stent động mạch cảnh thường được thực hiện cho người bệnh trên 70 tuổi

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ NÀO PHÙ HỢP VỚI TÔI?

Việc lựa chọn được một phương pháp điều trị phù hợp với mỗi cá nhân người bệnh phụ thuộc vào:

  • Bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua hay tai biến mạch máu não liên quan đến bệnh lý động mạch cảnh hay chưa;
  • Mức độ tắc nghẽn động mạch cảnh do mảng xơ vữa;
  • Độ tuổi bệnh nhân;
  • Giới tính nam hay nữ;
  • Các vấn đề sức khỏe khác kèm theo.

Những chủ đề nên hỏi bác sĩ

Nếu bác sĩ chỉ định việc phẫu thuật/ đặt stent thì hãy đưa ra các câu hỏi để được bác sĩ giải thích về:

  • Tỷ lệ xuất hiện tai biến mạch máu não trong vòng 5 năm tới nếu KHÔNG thực hiện phẫu thuật/ thủ thuật đặt stent là bao nhiêu
  • Liệu phẫu thuật/ thủ thuật có thể giảm bớt bao nhiêu tỷ lệ xuất hiện tai biến mạch máu não
  • Rủi ro biến chứng của phẫu thuật/ thủ thuật
  • Kinh nghiệm và tay nghề của phẫu thuật viên
Y học thường thức: Bệnh lý động mạch cảnh
Hãy tập thói quen ăn uống khoa học để có được sức khỏe tốt nhất
Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh lý động mạch cảnh. Hy vọng cung cấp được những thông tin bước đầu giúp người đọc dễ dàng tiếp tục tìm hiểu thêm về bệnh lý đặc biệt này.

Bác sĩ Ngô Minh Quân

Xơ vữa động mạch là một tình trạng bệnh lý phổ biến trong dân số hiện nay. Chúng có thể gây ra nhiều biến cố tim mạch và mạch máu nghiêm trọng. Tìm hiểu về xơ vữa động mạch.

Ý kiến

Hãy là người đầu tiên
bình luận trong bài

Tin tức mới nhất

Hình ảnh tin tức Sau khi hút thai có nên đi lại nhiều? Chị em cần chú ý những gì sau hút thai?
Sau khi hút thai cơ thể chị em phụ nữ sẽ mất lượng máu, buồng tử cung, vùng kín có thể bị tổn thương ít nhiều. Do đó để tạo điều kiện cho tử cung,
Hình ảnh tin tức Dấu hiệu viêm phổi nặng ở người lớn tuổi - nhận biết để bảo vệ tính mạng
Viêm phổi là bệnh lý hô hấp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến nhiều người ở mọi độ tuổi. Theo thống kê năm 2019, số người tử vong do viêm phổi là
Hình ảnh tin tức [Giải đáp] Chi phí xét nghiệm tiểu đường thai kỳ hết bao nhiêu tiền?
Tiểu đường thai kỳ là một vấn đề sức khỏe khi mang thai không quá hiếm gặp. Do đó, ngoài việc thắc mắc nên xét nghiệm tiểu đường thai kỳ ở đâu để có
Hình ảnh tin tức Ăn bưởi có giảm cân không? Chế độ ăn kiêng với bưởi liệu có hiệu quả?
Có thể bạn đã từng nghe nhiều người truyền miệng nhau cách ăn bưởi để giảm cân hiệu quả và an toàn. Song thực tế thì sao? Ăn bưởi có giúp bạn giảm
Hình ảnh tin tức Tại sao gội đầu xong vẫn có gàu, vẫn bị ngứa?
Tại sao gội đầu xong vẫn có gàu, vẫn bị ngứa? Đây là câu hỏi chung của nhiều người khi đối mặt với tình trạng gàu xuất hiện liên tục trên da đầu dù đã