Tránh mang thai ngoài ý muốn khi lỡ quan hệ không an toàn

Tránh mang thai ngoài ý muốn – Khái niệm này được đưa ra sau khi bạn “lỡ” có một cuộc quan hệ không an toàn. Không chỉ đơn thuần là các cuộc tình ái giữa hai người tự nguyện đến với nhau mà cả những trường hợp bất khả kháng khác như trong các vụ án cưỡng hiếp. Vậy ngoài những vấn đề về sức khỏe và mối lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục thì việc tránh thai khi bạn chưa mong muốn cũng là vấn đề được đặt ra từ lâu. Vậy chúng ta cần tìm hiểu những gì về các cách “chữa cháy” này? Xin mời mọi người theo dõi bài viết.

1. Tránh thai khẩn cấp là gì?

Tránh thai khẩn cấp là một biện pháp làm giảm khả năng thụ thai sau quan hệ không bảo vệ.

Tránh thai khẩn cấp thường được sử dụng trong một số trường hợp như:

1. Quên uống thuốc tránh thai hàng ngày.

2. Bao cao su rách hoặc trượt.

3. Không sử dụng biện pháp tránh thai trong quan hệ.

4. Quan hệ ngoài ý muốn, kể cả các trường hợp bị cưỡng hiếp.

Ý nghĩa

Tránh thai khẩn cấp cũng có những mặt lợi ích. Trong số đó là vấn đề tâm lý khi mang thai. Nếu bạn chưa ổn định tâm lý để chuẩn bị mang thai thì thai kì sẽ ảnh hưởng rất nhiều. Ngoài ra tránh thai khẩn cấp còn ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn, tránh các nguy cơ và biến chứng nguy hiểm khi phá thai.

Các biện pháp này hầu như không có tác dụng đối với các trường hợp đã thụ thai. Vì vậy nội dung bài viết sẽ bao gồm các giai đoạn từ lúc quan hệ đến trước khi thụ thai.

>> Xem thêm: Vì sao bạn lại mang thai ngoài ý muốn?

2. Các biện pháp tránh thai khẩn cấp theo quan điểm dân gian

Từ trước khi có các biện pháp tránh thai hiện đại, những người xưa đã có những cách tránh thai được lưu truyền. Đối với phụ nữ xưa, mỗi lần mang thai và đặc biệt khi sinh con có nhiều biến chứng. Nhất là lúc sinh nở, tỉ lệ nhiễm trùng sau sinh rất cao. Do đó cửa sinh cũng là cửa tử, việc sinh nở là một bước “nhảy” của cuộc “vượt cạn”. Do đó, đôi khi tránh mang thai lại là điều mong muốn của nhiều phụ nữ.

Các biện pháp được lưu truyền như:

1. Ăn một số loại trái cây hay dùng một số thuốc sẽ giảm khả năng thụ thai.

2. Bấm huyệt và châm cứu cũng được ứng dụng

3. Nhảy lò cò sau khi quan hệ để tinh dịch theo trọng lực chảy ra ngoài. Thụt rửa âm đạo sau khi quan hệ. Ngâm rửa tầng sinh môn sau khi quan hệ…

4. Dùng một số loại thuốc thoa vào âm đạo như nước trái bồ hòn,… nhằm diệt tinh trùng.

>> Xem thêm: Trước khi biết đến thuốc tránh thai, người ta đã từng sử dụng các biện pháp kì lạ này.

Kết quả:

Hầu như không có hiệu quả. Các phương pháp trên đều có nhiều rủi ro mang thai ngoài ý muốn.

3. Các phương pháp tránh thai hiện đại

Hiện có hai phương pháp phổ biến, đó là:

• Đặt vòng tránh thai
• Uống thuốc tránh thai khẩn cấp.

>> Xem thêm: Bạn có đang hiểu sai về thuốc tránh thai khẩn cấp?

Đặt vòng tránh thai ulipristal/ màng tránh thai chứa ulipristal

So sánh trong số các loại thuốc tránh thai, cách đặt vòng ulipristal được đánh giá là hiệu quả nhất nếu sử dụng theo đúng hướng dẫn.

Cơ chế hoạt động của vòng tránh thai

• Cơ chế hoạt động chủ yếu của vòng tránh thai là ngăn không cho tinh trùng gặp trứng. Đây cũng là phương pháp tránh thai hiệu quả nhất. Vòng tránh thai này có chữa một dẫn xuất của 19-norprogesterone và có cả hoạt tính chủ vận đối kháng và một phần ở thụ thể progesterone. Nó cũng liên kết với thụ thể glucocorticoid, tuy nhiên so với mifepristone (một chất đối kháng thụ thể progesterone), ulipristal dễ dung nạp hơn và có hoạt tính glucocorticoid thấp hơn và ái lực gắn kết tốt hơn.
• Ulipristal hiện được khuyến cáo là liệu pháp đầu tiên trong ngừa thai khẩn cấp. Vì hiệu quả được cải thiện và hồ sơ tác dụng phụ tương tự so với việc sử dụng levonorgestrel hoặc chế độ Yuzpe truyền thống. Cơ chế hoạt động chính xác của ulipristal hiện vẫn đang được tranh luận, mặc dù có bằng chứng cho thấy nó hoạt động bằng cách ức chế sự rụng trứng. Một đánh giá có hệ thống gần đây đã tuyên bố rằng phần lớn các bằng chứng có sẵn cho thấy tác dụng ức chế rụng trứng thay vì tác dụng sau thụ tinh trên nội mạc tử cung. Vấn đề này đã được tranh luận nhiều do những lo ngại về đạo đức liên quan đến phá thai. Hiện các thuốc có chứa ulipristal acetat 5mg đang được tạm ngưng vì các liên quan đến phá thai, chủ yếu trong các trường hợp phá thai không có chỉ định bác sĩ hay lén phá thai.

Ưu điểm

• Có thể dễ dàng có thai lại sau khi tháo vòng tránh thai.
• Có thể tháo vòng bất cứ khi nào.

Nhược điểm

• Vòng tránh thai cũng chứa các tác dụng phụ ngoài ý muốn.
• Đau bụng trong kỳ kinh nguyệt, chảy máu tăng trong vài tháng đầu đặt vòng là một vài tác dụng phụ. Có thể mua thuốc giảm đau không cần đơn của bác sĩ để giảm triệu chứng đau bụng.
• Tình trạng chảy máu nhiều cũng có thể được điều trị bằng thuố và phải được tham khám kĩ lưỡng.
• Thông thường, cả hai tác dụng phụ kể trên (nếu có) sẽ giảm trong vòng 1 năm kể từ khi đặt vòng. Nhưng nếu vấn đề bạn không muốn nữa, có thể lấy vòng ra bất kì lúc nào.

Các thuốc tránh thai khẩn cấp

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai

Ulipristal

• Thuốc hoạt động bằng cách tác động lên hormone progesterone trong cơ thể, trì hoãn hoặc ngăn không cho trứng rụng. Thuốc chứa Ulipristal có thể sử dụng trong vòng 5 ngày sau khi giao hợp không bảo vệ mà không làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Ulipristal là thuốc phải kê đơn. Nếu thực hiện đúng theo chỉ dẫn, ulipristal có hiệu quả ngừa thai cao hơn so với thuốc chỉ chứa progestin và thuốc ngừa thai phối hợp.
• Hiện thuốc này đang được xem xét cấm ở một số nước hoặc dán nhãn cảnh báo khi sử dụng. Một số nước cần phải có chỉ định của bác sĩ mới được sử dụng.

Thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ chứa Progestin

• Nên uống thuốc càng sớm càng tốt sau quan hệ không bảo vệ.
• Progestin ngừa thai bằng cách ngăn chặn hoặc trì hoãn sự rụng trứng, phát huy tác dụng hiệu quả nhất trong vòng 48h sau giao hợp không bảo vệ. Một vài báo cáo cho thấy hiệu quả lên tới 72h sau khi quan hệ không an toàn.
• Thuốc không cần kê đơn. Tại Việt Nam, bạn có thể mua được ở quầy thuốc.

Thuốc tránh thai phối hợp

• Là thuốc chứa cả estrogen và progestin, ngừa thai bằng cách trì hoãn sự rụng trứng.
• Thuốc cần được sử dụng càng sớm càng tốt.
• Thuốc thường được chia làm hai liều, hoặc đôi khi 3-4 liều. Số lượng viên uống khác nhau đối với các hãng khác nhau.

Ưu điểm

• Nếu bạn sử dụng đúng hướng dẫn, hiệu quả tránh thai có thể lên tới 98%.
• Một số loại thuốc dễ dàng mua tại Việt Nam mà không cần toa bác sĩ.

Nhược điểm

Thuốc tránh thai cũng có một số tác dụng phụ nguy hiểm, tuy nhiên chưa gây ra các biến chứng nghiêm trọng nào.

Có thể gặp phải một số tác dụng phụ như:

• Kinh nguyệt sớm hoặc muộn, ra máu bất thường.
• Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt.
• Buồn nôn và nôn (đặc biệt gặp ở những người uống thuốc ngừa thai phối hợp).
• Đau ngực, khó thở.
• Đau bụng.
• Mệt mỏi.

Thường thì trong vòng một vài tuần hoặc một tháng sau khi uống thuốc, các triệu chứng sẽ tự hết.

4. Những thắc mắc liên quan tránh mang thai ngoài ý muốn

Các yếu tố ảnh hưởng của các phương pháp tránh thai