Tinh trùng và những điều bạn nên biết

Bạn có biết, việc hiểu rõ sức khỏe sinh sản của bản thân là điều vô cùng cần thiết. Đặc biệt là những vấn đề tinh trùng. Bởi tinh trùng khỏe mạnh không những cần thiết trong việc có con. Mà nó còn phản ánh tình trạng sức khỏe của nam giới. Hãy cùng YouMed tìm hiểu những vấn đề bạn nên biết qua bài viết dưới đây. 

Tinh trùng là gì?

Cấu tạo

Hệ cơ quan sinh dục nam bao gồm cơ quan sinh dục ngoài và cơ quan sinh dục trong. Cơ quan sinh dục ngoài gồm có dương vật và bìu. Cơ quan sinh dục trong gồm tinh hoàn, ống dẫn tinh, túi tinh và tuyến tiền liệt. Tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng. Ống dẫn tinh là ống dẫn tinh trùng từ tinh hoàn lên túi tinh rồi đổ vào niệu đạo và được xuất ra ngoài. Túi tinh là nơi bài tiết các chất dinh dưỡng để nuôi tinh trùng. 

Cấu tạo có ba phần: đầu, cổ và đuôi, hình như nòng nọc, có khả năng di chuyển. Tinh trùng trưởng thành thường dài 50-60μm. Mỗi lần xuất tinh khoảng 2 đến 5ml tinh dịch, chứa 200 triệu đến 500 triệu tinh trùng.

Phần đầu: dẹt, giống giọt nước, bên trong chứa bộ nhiễm sắc thể (NST) đơn bội (n). Phía trên có một túi, hình dạng giống cái mũ. Bên trong túi chứa các enzim có khả năng phân hủy các chướng ngại vật và lớp màng ngoài của tế bào trứng. Từ đó giúp “chàng” tiến sâu hơn vào các lớp bên trong của trứng và thụ tinh.

Phần cổ: nằm giữa đầu với đuôi. Cổ mềm mại, tạo điều kiện cho phần đầu có thể di chuyển dễ dàng như động tác bơi. 

Phần đuôi: lại được chia thành 3 đoạn là đoạn giữa, đoạn chính và đoạn cuối. 

• Đoạn giữa là phần to nhất của đuôi. Tại đây có chứa một số ty thể, chúng sử dụng ty thể này tạo năng lượng để di chuyển. 
• Ở đoạn cuối là một lớp tế bào mỏng bao bọc phần cuối của đuôi. Đuôi mỏng và thon dần giúp chúng quẫy đuôi và bơi một cách thuận lợi.

Chức năng

Tinh trùng kết hợp với tế bào trứng để tạo thành hợp tử. Hợp tử phát triển thành phôi thai và duy trì nòi giống. 

Trong một lần giao hợp, có hàng triệu tinh binh được xuất ra. Tuy nhiên, chỉ một “chiến binh” khoẻ nhất, chất lượng nhất mới được thụ tinh.

Tế bào tinh trùng sẽ quyết định giới tính của thai nhi. Vì tế bào trứng luôn luôn mang một NST X. Còn tinh trùng có thể sẽ mang NST X hoặc Y. Khi nhiễm sắc thể X của tinh trùng kết hợp với trứng thì thai nhi là con gái (XX). Ngược lại sẽ là con trai (XY).

Màu sắc

Tinh trùng không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Thứ chúng ta nhìn thấy là tinh dịch. Tinh dịch khi xuất ra có hàng triệu tinh binh và thường có màu trắng đục, sau đó hóa lỏng sau 20 phút.

Số lượng

Từ lúc dậy thì, tinh hoàn đã có khả năng sản xuất tinh trùng mỗi ngày. Nam giới trưởng thành có khả năng sản sinh khoảng 120 triệu tinh trùng mỗi ngày. Một lượng nhỏ được giữ trong mào tinh, nhưng phần lớn được dự trữ trong ống dẫn tinh. Số lượng và chất lượng tinh binh phản ánh chất lượng sinh sản của nam giới. 

Tinh trùng sống được bao lâu?

Trong cơ thể nam giới, từ độ tuổi dậy thì đến khi trưởng thành, tinh trùng vẫn được sản xuất mỗi ngày và sẽ chết đi nếu không được phóng tinh. 

Khi giao hợp, chúng được xuất ra và di chuyển vào cơ thể người phụ nữ. Trong môi trường axit của âm đạo, chiến binh không khỏe sẽ bị tiêu diệt. Những chiến binh sống sót được sau đó sẽ tiếp tục tiến sâu vào tử cung. Ở môi trường ngoài cơ thể, do tiếp xúc trực tiếp với không khí và nhiệt độ nên tinh trùng chỉ sống được từ 30 – 60 phút. 

Những chiến binh khỏe mạnh đi vào được tử cung sẽ tiếp tục hành trình lên vòi trứng. Tại đây, chỉ một “chiến binh” trong số đó được được thụ tinh. Trong cơ thể người nữ, chúng có thể sống được 24 – 48 giờ. Nếu không được thụ tinh, chúng sẽ tự tiêu đi sau thời gian sống sót. Trứng không được thụ tinh chỉ sống được khoảng 48 – 72 giờ. 

Những vấn đề về tinh trùng thường gặp

Tinh dịch loãng

Trung bình một nam giới khi xuất tinh bình thường đạt thể tích tinh dịch khoảng 2 – 5 ml. Tinh dịch bao gồm lượng nhỏ tinh trùng và dịch, trong đó mật độ của chúng đảm bảo khoảng 20 triệu con/ml. Nếu mật độ thấp hơn 10 triệu con/ml thì là gọi là loãng.

Tinh trùng yếu

Tinh trùng yếu là tình trạng suy giảm chất lượng tinh trùng. Đó là khi tỷ lệ con di động thấp hơn 75%. Trong đó con di động thấy được chiếm ít hơn 50% và di động nhanh chiếm ít hơn 25%.

Tinh dịch ít

Số lượng tinh trùng được xác định là thấp hơn mức bình thường khi có dưới 15 triệu con/ml tinh dịch. Hoặc thậm chí không có con nào trong tinh dịch. 

Dù là bất thường nào liên quan đến tinh trùng cũng làm giảm cơ hội thụ tinh thành công. Tuy nhiên, thực tế có nhiều nam giới gặp những vấn đề về tinh trùng vẫn có thể có con bình thường.

Tổng quan những phương pháp điều trị các vấn đề thường gặp của tinh trùng

Trong lĩnh vực y khoa hiện nay đã có rất nhiều công nghệ tiến bộ vượt bậc để điều trị các vấn đề về tinh trùng. Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị tùy theo nguyên nhân của từng người. 

Có nhiều nguyên nhân làm suy giảm chất lượng tinh trùng: nguyên nhân bệnh lý, nguyên nhân từ môi trường, thói quen sinh hoạt.

Điều trị vấn đề do nguyên nhân bệnh lý gây nên:

• Sử dụng thuốc kháng sinh: giải quyết những vấn đề viêm nhiễm.
• Liệu pháp hormon và thuốc nội tiết: được chỉ định đối với những trường hợp nam giới bị mất cân bằng nội tiết tố. 
• Phẫu thuật: trong trường hợp người bệnh bị giãn tĩnh mạch tinh hoàn hoặc tắc ống dẫn tinh. 

Điều trị vấn đề do môi trường hoặc thói quen sinh hoạt tác động:

• Thay đổi lối sống: hoạt động thể lực vừa phải, uống nhiều nước, duy trì cân nặng hợp lí. Nên tránh mặc quần lót quá chật, để điện thoại di động trong túi quần.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: ăn nhiều rau củ quả, thực phẩm giàu kẽm, hạn chế rượu bia và các chất kích thích.

Điều quan trọng nhất là phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định sử dụng bất kì loại thuốc hay thực phẩm bổ sung nào. Bởi một số thuốc và thực phẩm bổ sung khi dùng liều cao hoặc trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. 

Quy tắc vàng để sản xuất tinh trùng khỏe mạnh

Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ số khối cơ thể (BMI) có ảnh hưởng đến số lượng và tốc độ di chuyển của tinh trùng. Ở người thừa cân, béo phì tinh trùng sẽ di chuyển chậm và yếu hơn người có cân nặng hợp lý.

Chính vì vậy, việc duy trì mức cân nặng phù hợp là vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, các hoạt động thể chất vừa phải cũng có thể làm tăng mức độ hoạt động của các enzyme chống oxy hóa. Từ đó tăng khả năng bảo vệ “chàng” 

Chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ dinh dưỡng cũng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng của các chiến binh. 

Nên ăn nhiều rau củ quả, thực phẩm giàu kẽm như cá, hải sản có vỏ: tôm, cua… Cần tránh cách chất kích thích như rượu, bia và các sản phẩm từ đậu nành. 

Ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs)

Những bệnh lý lây truyền qua đường tình dục – như chlamydia và lậu – có thể gây vô sinh ở nam giới. Do đó, để bảo vệ bản thân, bạn nên giới hạn số lượng bạn tình và sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục. Đồng thời, bạn và bạn tình nên thường xuyên đi tầm soát các bệnh liên quan để phát hiện và điều trị kịp thời. 

Kiểm soát tốt cảm xúc của bản thân

Căng thẳng có thể gây mất cân bằng nội tiết tố. Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh. Hơn nữa tình trạng này kéo dài sẽ gia tăng mệt mỏi, giảm ham muốn. Từ đó làm giảm chất lượng tinh trùng. 

Kết luận

Việc chăm sóc sức khỏe sinh sản hết sức quan trọng. Chúng ta hoàn toàn có thể ngăn ngừa các vấn đề xảy ra bằng cách thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt. Hy vọng qua bài viết trên, YouMed đã giúp bạn có một cái nhìn tổng quan nhất về những vấn đề liên quan đến tinh trùng. Từ đó giúp bạn nâng cao đời sống, sức khỏe sinh sản.