Tật đi nhón chân ở trẻ em liệu có cần phải điều trị?

Khi trẻ mới tập đi, chúng thường đi nhón chân. Sau này khi lớn lên, hầu hết trẻ sẽ phát triển cách đi bình thường. Tuy nhiên, một số trẻ khi lớn vẫn tiếp tục đi nhón chân. Điều này có thể do hai nguyên nhân. Đầu tiên là do thói quen của trẻ. Thư hai, tình trạng đi nhón chân bị gây ra bởi một bệnh lý nào đó. Hãy cùng tìm hiểu về tật đi nhón chân ở trẻ nhé!

1. Biểu hiện của trẻ có tật đi nhón chân                             

Trẻ có tật đi nhón chân sẽ không học được cách đi như bình thường. Thay vào đó, chúng đi bằng các đầu ngón chân.

Tình trạng đi nhón chân của đa số trẻ sẽ hết khi trẻ hơn 2 tuổi. Nếu qua lứa tuổi này mà con bạn vẫn đi nhón chân, hãy đưa bé đi khám. Ngoài ra, bạn cũng nên để ý đến các dấu hiệu như căng cứng cơ ở chân, cứng gân gót (gân Achilles) hay thấy trẻ đi lại vụng về, thiếu nhịp nhàng trong bước đi.

2. Những nguyên nhân của tình trạng này là gì?

Đi nhón chân là thói quen khi trẻ mới chập chững biết đi. Do đó, khi trẻ lớn dần thì cách đi sẽ tự hoàn thiện. Còn đối với những trường hợp vẫn còn tật đi nhón chân, có thể trẻ có một số bất thường gây ra tật này. Có thể kể đến một số rối loạn như:

• Trẻ có gân gót ngắn: Gân gót là gân cơ lớn ở sau gót chân. Gân có tác dụng nối các cơ ở bắp chân với xương gót. Nếu gân gót quá ngắn, nó sẽ khiến gót chân nhấc lên cao, làm trẻ đi nhón chân.
• Bại não hay liệt não: Đây là một rối loạn về vận động. Trương lực cơ và tư thế trở nên bất thường do rối loạn trong quá trình phát triển của não bộ. Do đó, những bất thường vận động này là do chức năng não bị thiết rối loạn.
• Thiểu sản cơ: Thuật ngữ này ám chỉ tình trạng cơ kém phát triển. Đây là một bệnh lý di truyền. Các sợi cơ bị tổn thương và trở nên yếu dần. Căn bệnh này có thể được nghĩ tới khi trước đây trẻ đi bình thường nhưng giờ lại đi nhón chân.
• Tự kỷ: Tật đi nhón chân có liên quan đến rối loạn tự kỷ. Ngoài ra, trẻ với rối loạn tự kỷ có biểu hiện thường thấy như khó khăn trong giao tiếp và phối hợp với người khác.

3. Vậy tật đi nhón chân có thể gây ra nguy cơ gì?

Tật đi nhón chân nếu diễn ra kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ té ngã. Ngoài ra, tật này có thể gây ra một số vấn đề xã hội, như bị xa lánh hay kỳ thị.

4. Cách chẩn đoán tật đi nhón chân

Để chẩn đoán tật đi nhón chân, bác sĩ sẽ quan sát và đánh giá cách trẻ bước đi. Để đánh giá cụ thể hơn, trẻ có thể được làm phân tích bước đi (hay còn gọi là gait analysis).  Xét nghiệm đo điện cơ cũng có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán.

Để đo điện cơ, trẻ sẽ được đặt một cây kim nhỏ vào cơ để đo đạc. Cây kim loại này mang một điện cực, giúp đo hoạt động điện của cơ. Xét nghiệm này cho phép chẩn đoán các bệnh rối loạn về dẫn truyền thần kinh cơ.

Nếu bác sĩ nghi ngờ các rối loạn như bại não hay rối loạn tự kỷ, các nghiệm pháp cần thiết sẽ được tiến hành. Cần phải đánh giá các vấn đề về hệ thần kinh của trẻ. Điều này có thể giúp phát hiện các biểu hiện bất thường, cũng như các dấu hiệu của chậm phát triển.

5. Phương pháp điều trị cho tật đi nhón chân ở trẻ em

Nếu tình trạng đi nhón chân là một thói quen của trẻ, thì việc điều trị là không cần thiết. Khi trẻ lớn dần lên, trẻ sẽ từ bỏ thói quen này nếu được hướng dẫn. Những trẻ này có thể được đánh giá và theo dõi lại mỗi lần tái khám.

Tuy nhiên, nếu tật đi nhón chân là do một bất thường gây ra, trẻ cần được điều trị. Những phương pháp điều trị thường được sử dụng như:

• Vật lý trị liệu. Việc tập vật lý trị liệu giúp cải thiện tật đi nhón chân. Các bài tập co dãn cơ nhẹ nhàng sẽ giúp bước đi của trẻ tốt dần lên.
• Niềng chân hay nẹp chân. Đôi khi các dụng cụ này là cần thiết để giữ chân ở đúng tư thế.
• Bó bột chân từng đợt (hay còn là Serial casting). Nếu như các biện pháp trên không giúp cải thiện tư thế của chân, trẻ có thể được bó bột. Việc bó bột nhiều đợt này có thể dần dần cải thiện lại cấu trúc của chân. Khi tư thế chân trở nên phù hợp, trẻ sẽ không còn đi nhón chân nữa.
• Tiêm chất OnabotulinumtoxinA. Chất này được tiêm vào bắp chân, giúp cải thiện bước chân cho trẻ.
• Phẫu thuật. Nếu các phương pháp điều trị bảo tồn thất bại, bác sĩ có thể sẽ gợi ý phương pháp phẫu thuật. Việc sửa lại cấu trúc gân bất thường sẽ giúp trẻ đi lại được một cách bình thường.

Bạn cũng nên lưu ý rằng, nếu tật đi nhón chân là do các bệnh lý như bại não hay rối loạn tự kỷ, việc điều trị sẽ tập trung vào bệnh lý nền.

Tạm kết

Tật đi nhón chân là một tình trạng khá thường gặp ở trẻ mới tập đi. Trong đa số trường hợp, tình trạng này sẽ tự khỏi khi trẻ lớn lên, không cần phải điều trị. Tuy nhiên, một số bệnh lý và rối loạn có thể liên quan đến tật này. Nếu thấy trẻ vẫn còn tật đi nhón chân sau 2 tuổi, hãy đưa bé đi khám. Bác sĩ sẽ tìm kiếm nguyên nhân và đưa cho bạn lời khuyên phù hợp. Cùng đón đọc những bài viết khác của YouMed nhé.