Sevoflurane là thuốc gì? Công dụng, cách dùng và lưu ý

Thuốc Sevoflurane có công dụng là gì? Thuốc được chỉ định sử dụng trên đối tượng nào? Khi sử dụng thuốc này bạn cần lưu ý điều gì? Trong bài viết dưới đây dược sĩ Phan Tiểu Long sẽ đưa đến cho bạn những thông tin chi tiết nhất.

Hoạt chất: Sevoflurane.

Thuốc chứa thành phần tương tự: Besfluran, Seaoflura, Sevorane, Sevoflurane – Baxter.

Sevoflurane là thuốc gì?

Sevoflurane là thuốc mê dẫn chất halogen, ở dạng lỏng, dễ bay hơi, không bắt lửa, không gây nổ, dùng hít qua đường thở. Thuốc được sử dụng để khởi mê và duy trì tình trạng mê ở người lớn và trẻ em trong quá trình phẫu thuật.

Tác dụng của thuốc Sevoflurane

Sevoflurane thường được dùng để khởi mê do không có mùi hăng cay và không gây kích ứng đường hô hấp. Thuốc có tác dụng giãn cơ. Nhờ đó có thể tiến hành một số phẫu thuật mà không cần dùng thuốc chẹn thần kinh – cơ. Tuy nhiên, thuốc không có tác dụng giảm đau.¹

Đây cũng là một chất ức chế cơ tim liên quan đến liều. Ở liều dưới 2 MAC, thuốc không gây tăng tần số tim. Thuốc có tác dụng nhanh và phục hồi nhanh nhưng vẫn chậm hơn desflurane.¹

Thuốc có thể tương tác với các chất hấp thụ carbon dioxide. Từ đó tạo thành pentafluoroisopropenyl fluoromethyl ether (hợp chất A). Hợp chất này có thể gây độc với thận ở chuột cống. Tuy nhiên, chưa có trường hợp nào báo cáo về tổn thương thận sau gây mê bằng Sevoflurane mặc dù thuốc đã được dùng rộng rãi và phát hiện được hợp chất A trong máu khi gây mê.¹

Cách dùng và liều dùng của thuốc Sevoflurane

Chỉ định¹

Khởi mê và duy trì tình trạng mê ở người lớn và trẻ em trong quá trình phẫu thuật.

Cách dùng¹

Sevoflurane được sử dụng bằng những bình bốc hơi chuyên dụng được thiết kế đặc thù cho việc sử dụng Sevoflurane. Tuỳ theo đáp ứng của từng người bệnh mà điều chỉnh thuốc.

Khi nghi ngờ chất hấp phụ CO₂ bị khô thì cần phải thay thế ngay.

Liều dùng cho từng đối tượng¹

Người lớn

Khởi mê: Không có thuốc tiền mê đặc hiệu khi sử dụng Sevoflurane để gây mê. Vấn đề có sử dụng tiền mê hay không và sự lựa chọn thuốc tiền mê tùy thuộc vào bác sĩ gây mê.

Sevoflurane phù hợp khi dùng mặt nạ để khởi mê, nồng độ tới 5% (tt/tt), với oxygen hoặc hỗn hợp oxygen và N₂O.

Trước khi hít Sevoflurane có thể dùng barbiturate tác dụng ngắn hoặc các thuốc khởi mê đường tĩnh mạch.

Duy trì mê: Dùng Sevoflurane nồng độ 0,5 – 3,0% (tt/tt), riêng rẽ hoặc đồng thời với N₂O.

Trẻ em

Khởi mê: Dùng Sevoflurane nồng độ tới 7% (tt/tt), với oxygen hoặc hỗn hợp oxygen và N₂O. Sevoflurane có thể sử dụng để khởi mê bằng mặt nạ.

Trước khi hít Sevoflurane có thể dùng barbiturate tác dụng ngắn hoặc các thuốc khởi mê đường tĩnh mạch.

Duy trì mê: Dùng Sevoflurane nồng độ 0,5 – 3,0% (tt/tt), riêng rẽ hoặc đồng thời với N₂O.

Người cao tuổi

Mức độ gây mê trong phẫu thuật với nồng độ Sevoflurane từ 0,5 đến 3% (tt/tt) khi sử dụng đồng thời N₂O.

Ở người 80 tuổi, nồng độ phế nang tối thiểu (MAC) trung bình Sevoflurane trong oxy là 1,4% và nồng độ phế nang tối thiểu (MAC) trung bình Sevoflurane trong 65% N₂O/35% O₂ là 0,7%.

Thuốc Sevoflurane có giá bao nhiêu?

Trên thị trường hiện nay thuốc Sevoflurane được bán với giá tham khảo 2.500.000 – 4.000.000 VNĐ cho một chai 250 ml. Mức giá chênh lệch tùy thuộc vào thời điểm mua thuốc và các nhà cung cấp khác nhau.

Tác dụng phụ của thuốc Sevoflurane

Các tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc Sevoflurane là:¹

• Kích động, chóng mặt, đau đầu, buồn ngủ.
• Nhịp tim chậm, nhịp tim nhanh, hạ huyết áp.
• Ho, co thắt thanh quản, rối loạn hô hấp, suy hô hấp, tắc nghẽn đường thở.
• Nôn mửa, buồn nôn.
• Tăng tiết nước bọt, ớn lạnh.

Ngoài ra, thuốc còn có một số tác dụng phụ ít gặp hơn như:¹

• Bối rối, hạ huyết áp.
• Block nhĩ thất, rối loạn nhịp tim (bao gồm cả loạn nhịp thất, rung tâm nhĩ, ngoại tâm thất).
• Phù nề ở phổi.
• Nước tiểu bất thường, bí tiểu, ít nước tiểu, giảm số lần đi tiểu.
• Tăng bạch cầu, giảm tiểu cầu.

Tương tác thuốc

Theo các nghiên cứu lâm sàng, Sevoflurane không có những tương tác bất lợi có ý nghĩa với các thuốc thường được dùng trong phẫu thuật. Bao gồm các thuốc:¹

• Thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương.
• Thuốc tác động trên hệ thần kinh tự động.
• Thuốc giãn cơ xương.
• Thuốc chống nhiễm khuẩn.
• Hormon và các chất tổng hợp.
• Dẫn xuất của máu.
• Thuốc tim mạch.

Như các thuốc gây mê dễ bay hơi họ halogen khác, khi dùng đồng thời với N₂O phải giảm liều Sevoflurane.

Thuốc làm tăng cả cường độ và thời gian tác dụng giãn cơ của các thuốc giãn cơ không khử cực. Do đó cần phải điều chỉnh liều dùng của thuốc.

Tương tác thuốc có thể ảnh hưởng đến tác dụng và tăng độc tính của thuốc. Vì vậy hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ các thuốc bạn đang dùng hoặc gần đây đã dùng, ngay cả thuốc không phải kê đơn.

Đối tượng chống chỉ định dùng thuốc Sevoflurane

Sevoflurane chống chỉ định với các đối tượng bệnh nhân sau:

• Mẫn cảm với các thuốc mê có halogen.
• Đã biết hoặc nghi ngờ bị sốt cao ác tính.

Phụ nữ có thai và mẹ cho con bú có sử dụng được thuốc Sevoflurane hay không?

Thời kỳ mang thai

Chưa có đầy đủ số liệu về việc sử dụng thuốc cho phụ nữ mang thai. Bác sĩ nên xem xét nguy cơ và lợi ích cho từng bệnh nhân trước khi kê toa Sevoflurane.

Thời kỳ cho con bú

Ở thời điểm 24 giờ sau khi gây mê, nồng độ Sevoflurane trong sữa có lẽ không quan trọng về mặt lâm sàng. Nồng độ thuốc trong sữa được dự đoán sẽ thấp vì thuốc này được thải trừ nhanh khỏi hệ tuần hoàn.

Chưa có đầy đủ số liệu về việc sử dụng Sevoflurane cho phụ nữ cho con bú. Vì vậy nên thận trọng khi sử dụng thuốc trong thời kỳ này.

Đối tượng thận trọng khi dùng thuốc Sevoflurane

Suy gan

Có thể dùng Sevoflurane ở bệnh nhân suy gan mức độ nhẹ và trung bình. Chưa có các nghiên cứu trên bệnh nhân có rối loạn chức năng gan nặng. Cần thận trọng khi sử dụng thuốc đối với bệnh nhân bị các bệnh về gan hoặc đang dùng các thuốc có thể gây ra rối loạn chức năng gan.

Suy thận

Độ an toàn của Sevoflurane ở những bệnh nhân suy thận (creatinine huyết thanh > 1,5 mg/dl) chưa được xác lập. Vì vậy cần thận trọng khi sử dụng thuốc trên các đối tượng bệnh nhân này.

Xử lý khi quá liều thuốc Sevoflurane

Các triệu chứng của quá liều Sevoflurane bao gồm ức chế hô hấp và suy tuần hoàn.

Biện pháp xử lý:

• Ngừng thuốc.
• Duy trì thông thoáng đường dẫn khí, thông khí có kiểm soát với oxygen
• Duy trì chức năng tim mạch đầy đủ.

Trường hợp quên liều thuốc Sevoflurane

Không có khả năng quên liều do thuốc được thực hiện bởi nhân viên y tế.

Lưu ý gì khi sử dụng thuốc Sevoflurane

Lưu ý chung¹

• Khi sử dụng Sevoflurane phải có sẵn phương tiện để hồi sức hô hấp, tuần hoàn.
• Dùng thuốc không quá 2 lần nồng độ tối thiểu ở phế nang (MAC) với tốc độ dòng khí từ 1 đến dưới 2 lít/phút để hạn chế sự phơi nhiễm hợp chất A.
• Tăng nồng độ của thuốc gây ra giảm huyết áp phụ thuộc vào liều khi duy trì tình trạng mê. Có thể chỉnh lại bằng giảm nồng độ thuốc hít vào.
• Trước khi đưa bệnh nhân ra khỏi phòng hồi sức phải đánh giá cẩn thận sự phục hồi sau gây mê.
• Khi dùng thuốc ở những bệnh nhân có nguy cơ co giật phải đánh giá tình trạng lâm sàng.
• Tăng kali huyết sau mổ hiếm gặp, có thể gây loạn nhịp tim và tử vong ở trẻ em trong thời kỳ sau phẫu thuật. Nguy cơ tăng kali huyết tăng khi dùng đồng thời với succinylcholine và ở bệnh nhân có bệnh về thần kinh – cơ.
• Khi thuốc tiếp xúc với các chất hấp thụ CO₂ sẽ xảy ra phản ứng tỏa nhiệt, nhất là khi các chất này được sấy khô.
• Khi gây mê bằng Sevoflurane không được dùng các chất hấp thụ CO₂ có chứa KOH. Các chất hấp thụ CO₂ nên được thay thường xuyên, không cần chú ý tới tình trạng của chất chỉ thị màu.

Đối với người cao tuổi¹

Khi tuổi tăng, nồng độ phế nang tối thiểu (MAC) giảm. Ở người 80 tuổi, nồng độ trung bình của Sevoflurane để đạt MAC bằng khoảng 50% ở người 20 tuổi.

Khi lái xe và vận hành máy móc¹

Sau khi gây mê toàn thân, việc thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự tỉnh táo về tinh thần như lái xe hoặc vận hành máy móc có thể bị suy giảm. Do đó, sau khi gây mê bằng Sevoflurane bệnh nhân không được phép lái xe trong một khoảng thời gian thích hợp.

Cách bảo quản

• Bảo quản tại nhiệt độ từ 15 – 30 ^oC.
• Đậy kín nắp chai sau mỗi lần sử dụng.

Trên đây là các thông tin chi tiết về công dụng, cách dùng và tác dụng phụ của thuốc Sevoflurane. Nếu còn thắc mắc gì về thuốc, hãy liên hệ với NT BacGiang để được tư vấn ngay bạn nhé!

Nguồn: youmed.vn