Rối loạn ám ảnh cưỡng chế và Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế: Cách phân biệt

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) và rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (OCPD) là 2 loại bệnh thường bị nhầm lẫn với nhau. Việc phân biệt được chính xác 2 loại bệnh trên là vô cùng cần thiết. Trên thực tế, OCD khác với OCPD như thế nào? Hãy cùng YouMed tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một rối loạn được định nghĩa là sự hiện diện của một nỗi ám ảnh (một suy nghĩ hoặc ý tưởng phi lý cứ lặp đi lặp lại) hoặc một hành vi cưỡng chế, ép buộc (một nghi thức, hành vi phi lý được thực hiện lặp đi lặp lại). Những hành vi này có thể xảy ra cùng nhau hoặc một mình và can thiệp vào chất lượng cuộc sống và khả năng hoạt động của một người. 

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế và Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế: Cách phân biệt
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường tạo ra suy nghĩ ám ảnh

1.1. Suy nghĩ ám ảnh

Nỗi ám ảnh không chỉ đơn giản là lo lắng về những vấn đề thực tế, hằng ngày. Chúng được xác định bởi các đặc điểm lâm sàng cụ thể sau:
  • Những suy nghĩ, hình ảnh hoặc ý tưởng vô lý sẽ không biến mất. Nó không mong muốn và gây ra sự đau khổ tột cùng cho người mắc.
  • Những suy nghĩ đến và đi bên trong bạn nhưng nó dường như không thể kiểm soát.
  • Những suy nghĩ đủ đau khổ khiến bạn phải hành động một cách chủ động xua tan chúng. Chẳng hạn như tham gia vào các hành vi cưỡng chế như một biện pháp gây xao lãng, tránh né.

1.2. Hành vi cưỡng chế

Tương tự như nỗi ám ảnh, sự ép buộc không phải là thói quen hay do hành vi nghiện ngập. Thay vào đó, chúng được đặc trưng bởi các hành vi bất thường có thể bao gồm:

  • Các hành vi mang tính nghi thức và thường xuyên mà bạn cảm thấy cần phải thực hiện nhiều lần. Chẳng hạn như làm sạch, rửa tay, đếm, gõ hoặc kiểm tra mọi thứ hai lần.
  • Tham gia vào các hành vi lặp đi lặp lại vì sợ rằng điều gì đó khủng khiếp có thể xảy ra, chẳng hạn như xước có thể bị nhiễm trùng, hoại tử.
  • Tích trữ những thứ vì sợ rằng điều gì đó tồi tệ có thể xảy ra nếu bạn không có những vật dụng này.
  • Thực hiện các hành vi nghi thức để xua tan nỗi lo lắng về một suy nghĩ ám ảnh, chẳng hạn như sợ ai đó sẽ chết đi.
  • Những hành vi lặp đi lặp lại mà bạn nhận ra là phi lý nhưng lại không thể dừng nó lại.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế và Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế: Cách phân biệt
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế khiến bạn thường xuyên có hành vi lặp lại

2. Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (OCPD) là gì?

Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (OCPD) đặc trưng bởi sự cầu toàn thái quá, đòi hỏi sự trật tự nghiêm ngặt, sự gọn gàng cực độ. Họ sẽ cảm thấy cần phải áp đặt các tiêu chuẩn của chính họ lên môi trường bên ngoài. Chỉ khi những đặc trưng tính cách này trở nên kém linh hoạt hay có khả năng làm suy yếu đi đáng kể các chức năng sống của họ và làm cho người đó có cảm thấy đâu khổ thì rối loạn này mới được xác định.

3. Phân biệt

Có 4 khía cạnh cơ bản để phân biệt rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) và rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (OCPD).

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế và Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế: Cách phân biệt
Có 4 khía cạnh để phân biệt rối loạn ám ảnh cưỡng chế và rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế

3.1. Mối liên hệ giữa ám ảnh và cưỡng chế

OCD được xác định bởi sự hiện diện của hành vi cưỡng chế như một cách xao lãng suy nghĩ ám ảnh. Ngược lại, với OCPD, các hành vi cưỡng chế này không được định hướng bởi những suy nghĩ ám ảnh. Thường những hành vi cưỡng chế ở OCPD sẽ không rõ lý do.

3.2. Kiểm soát

Những người mắc OCD thường đau khổ vì bản chất của hành vi hoặc suy nghĩ của họ. Tuy nhiên, họ không thể kiểm soát chúng. Trong khi những người mắc OCPD biết rằng hành động của họ có lý do và mục đích.

3.3. Tìm kiếm sự hỗ trợ

Những người mắc OCD thường sẽ tìm kiếm sự giúp đỡ để vượt qua bản chất phi lý trong hành vi của họ. Kể cả trạng thái lo lắng dai dẳng mà họ đang sống (Tuy nhiên, vẫn có một số ít trường hợp họ xem hành động của mình là hợp lý và không tìm kiếm sự giúp đỡ).

Những người mắc OCPD thường sẽ không tìm kiếm sự giúp đỡ vì họ không thấy rằng bất cứ điều gì mình đang làm là đặc biệt bất thường hoặc không hợp lý.

3.4. Mức độ dao động triệu chứng

Các triệu chứng của OCD có xu hướng dao động liên quan đến lo âu. Ngược lại, triệu chứng của OCPD được xác định bởi tính không linh hoạt, các hành vi có xu hướng dai dẳng và không thay đổi trong thời gian dài.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế và Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế: Cách phân biệt
Người mắc OCD thường tìm kiếm sự giúp đỡ để vượt qua sự phi lý trong hành vi của họ

Để có được chẩn đoán phù hợp và phương pháp điều trị thích hợp, bạn cần tìm đến chuyên gia sức khỏe tâm thần có chuyên môn cao để được tư vấn và thăm khám. Một số người mắc OCD hoặc OCPD có thể không nhận ra mình mắc bệnh. Bạn nên đến các trung tâm điều trị để được chữa trị kịp thời. 

Con trai rơi nước mắt là tình trạng hiếm gặp trong cuộc sống. Khi con trai khóc chỉ là một trạng thái tâm lý bình thường hay là dấu hiệu của bệnh lý? Con trai khóc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào? Cùng tìm hiểu nhé: Khi con trai khóc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Ý kiến

Hãy là người đầu tiên
bình luận trong bài

Tin tức mới nhất

Hình ảnh tin tức Dấu hiệu viêm phổi nặng ở người lớn tuổi - nhận biết để bảo vệ tính mạng
Viêm phổi là bệnh lý hô hấp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến nhiều người ở mọi độ tuổi. Theo thống kê năm 2019, số người tử vong do viêm phổi là
Hình ảnh tin tức [Giải đáp] Chi phí xét nghiệm tiểu đường thai kỳ hết bao nhiêu tiền?
Tiểu đường thai kỳ là một vấn đề sức khỏe khi mang thai không quá hiếm gặp. Do đó, ngoài việc thắc mắc nên xét nghiệm tiểu đường thai kỳ ở đâu để có
Hình ảnh tin tức Ăn bưởi có giảm cân không? Chế độ ăn kiêng với bưởi liệu có hiệu quả?
Có thể bạn đã từng nghe nhiều người truyền miệng nhau cách ăn bưởi để giảm cân hiệu quả và an toàn. Song thực tế thì sao? Ăn bưởi có giúp bạn giảm
Hình ảnh tin tức Tại sao gội đầu xong vẫn có gàu, vẫn bị ngứa?
Tại sao gội đầu xong vẫn có gàu, vẫn bị ngứa? Đây là câu hỏi chung của nhiều người khi đối mặt với tình trạng gàu xuất hiện liên tục trên da đầu dù đã
Hình ảnh tin tức Cho con bú uống rau má được không? Những lưu ý cần nhớ
Trong những ngày oi bức, một ly nước rau má mát lạnh hoặc một chén canh rau má tôm tươi có thể giúp thanh nhiệt, mát gan hiệu quả. Nhờ có đặc tính hàn