Nang tuyến tiền liệt: Bệnh lý không thể chủ quan

Nang tuyến tiền liệt còn được gọi là u nang tiền liệt tuyến. Bệnh này khá phổ biến ở nam giới độ tuổi trên 50. U nang trong tuyến tiền liệt thường có bản chất lành tính.  Càng lớn tuổi nguy cơ phát triển u nang tiền liệt tuyến càng cao. Đây là bệnh gì và mức độ nguy hiểm ra sao? Cách điều trị nang tiền tiệt tuyến như thế nào? Bài viết dưới đây của YouMed sẽ đề cập đến chủ đề này.

Nang tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt (TTL) là một tuyến có hình nón ngược, nằm sau phúc mạc, bao quanh cổ bàng quang và niệu đạo. Ở người trưởng thành, TTL nặng khoảng 20g.

Về mặt giải phẫu học TTL nằm ngay trước trực tràng. Niệu đạo chạy qua trung tâm của TTL, từ bàng quang đến dương vật và dẫn nước tiểu chảy ra ngoài.

TTL có vai trò tiết chất dinh dưỡng và bảo vệ tinh trùng. Trong quá trình xuất tinh, TTL sẽ đưa các chất này vào niệu đạo và được xuất ra ngoài với tinh trùng dưới dạng tinh dịch.

Nang tuyến tiền liệt là tình trạng các tế bào trong TTL phát triển quá mức làm thành tuyến dày lên tạo cấu trúc nang. Hoặc có thể tạo thành vách ngăn trong bàng quang.

Khi các nang phát triển lớn dần sẽ gây ra tình trạng  nang TTL. Các nang này có thể hình thành do nhiều nguyên nhân.

Hiện nay, nang TTL được chia thành 6 loại chính:

• U nang nhu mô TTL.
• U nang của ống phóng tinh.
• U nang ổ áp xe.
• U nang đường giữa biệt lập (thuốc ống Muller và túi bầu dục của TTL).
• U nang liên quan đến ký sinh trùng.
• Khối u TTL hóa u nang.

Nguyên nhân gây ra nang tuyến tiền liệt

Như đã nói, nang tuyến tiền liệt có thể hình thành do nhiều nguyên nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến, đó là:

1. U nang tuyến tiền liệt do bẩm sinh

Các nang có thể hình thành trong quá trình phát triển của bào thai. Nếu vậy, TTL sẽ bị rối loạn khiến lòng ống tuyến hẹp và tắc nghẽn. Lâu dần sẽ tích tụ các chất bã trong cơ thể và tạo nên các u nang TTL.

2. Viêm TTL

TTL bị viêm nhiễm mà không được điều trị sẽ chuyển sang viêm mãn tính. Tác nhân gây viêm thường gặp nhất là vi khuẩn E. Coli và một số vi khuẩn Gram âm khác như Klebsiella, Proteus.

Viêm TTL cũng có thể xảy ra sau khi thực hiện các thủ thuật ngoại khoa như đặt ống thông niệu đạo, nong niệu đạo, soi bàng quang…

Những triệu chứng viêm làm các tế bào TTL tăng sinh gây hẹp tuyến, ứ đọng dịch và tạo thành nang tuyến tiền liệt

3. Do nhiễm ký sinh trùng

Ký sinh trùng gây u nang tiền liệt tuyến chủ yếu là nang sán. Chúng gây viêm nhiễm ở ống tuyến tiền liệt và vùng xung quanh dẫn đến sự hình thành nang.

4. Do nguyên nhân thứ phát

Nang tuyến tiền liệt có thể hình thành do mô mềm của TTL bị xơ hóa. Điều này khiến các mô TTL bị tắc một phần hoặc hoàn toàn.

Lâu dần mô đệm này dày lên và hình thành nang. Nang được hình thành kiểu này thường có kích thước từ 1 – 2cm. Vị trí thường gặp là cổ bàng quang hoặc TTL.

Nang tuyến tiền liệt có nguy hiểm không?

Nang tuyến tiền liệt là bệnh thường gặp ở nam giới độ tuổi trung niên. Bệnh có nguy hiểm không là câu hỏi nhiều người quan tâm.

Nghiên cứu cho thấy hầu hết các trường hợp u nang TTL là lành tính và không nguy hiểm. Bệnh nang TTL có thể tự khỏi sau vài tháng.

Nhưng cũng có trường hợp khối u không tự khỏi mà phát triển lớn hơn thành các nang ác tính. Nếu không kịp thời phát hiện có thể gặp các biến chứng gây nguy hiểm sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản nói riêng.

Một số biến chứng mà thường gặp của u nang TTL là:

• Căng tức hậu môn, ảnh hưởng việc bài tiết nước tiểu.
• Suy giảm chức năng thận và mắc các bệnh lý về đường tiết niệu.
• Viêm tinh hoàn do bàng quang, tầng sinh môn, trực tràng bị ảnh hưởng.
• Nhiễm trùng tiểu, nguy cơ tạo thành sỏi tiết niệu.

Dấu hiệu nhận biết nang tuyến tiền liệt

Bệnh có những dấu hiệu sớm để nhận biết như:

• Rối loạn tiểu tiện: tiểu rắt, tiểu són, tiểu khó, tiểu nhiều lần, nước tiểu đục…
• Suy giảm chức năng tình dục: Rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, đau khi quan hệ tình dục, …
• Đau mỏi toàn thân: hay đau tức ở vùng thắt lưng, vùng niệu đạo, vùng chậu hông, bàng quang, tầng sinh môn, trực tràng.
• Căng tức vùng hậu môn, tiểu mủ, tiểu có dịch nhầy…

Ngoài ra, một số trường hợp có thể có thêm các triệu chứng:

• Đau bụng và đau vùng hố chậu.
• Dương vật đau tức đặc biệt là ở tinh hoàn.
• Sốt nhẹ, chóng mặt, nặng hơn có thể có ngất.
• Tiểu máu.

Cách phòng ngừa và điều trị nang tuyến tiền liệt

Có nhiều cách điều trị nang tuyến tiền liệt. Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh. Hơn nữa phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Do đó, hiểu biết các biện pháp phòng ngừa nang TTL cũng là điều cần thiết.

Điều trị nang tiền liệt tuyến

1. Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa thường sử dụng nhất là dùng thuốc đặc trị. Đây là phương pháp  thường được áp dụng cho trường hợp bệnh nhẹ.

Người bệnh có thể lựa chọn dùng thuốc đông y hoặc tây y đều được. Nhìn chung các tác dụng của các thuốc này là giảm kích thước và làm tiêu các nang tuyến. Đồng thời thuốc cũng kích thích quá trình giải độc và sản sinh năng lượng.

Đối với Tây y, việc dùng thuốc điều trị phải tuân theo phác đồ của bác sĩ. Thông thường bác sĩ sẽ bắt đầu với thuốc giảm đau, hạ sốt. Sau đó là dùng các thuốc tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch để giảm nhanh các triệu chứng bệnh.

2. Điều trị ngoại khoa

Trong một số trường hợp, phương pháp điều trị nội khoa không mang lại kết quả. Lúc này có thể cân nhắc đến can thiệp ngoại khoa. Thường là nội soi niệu đạo cắt bỏ khối u nang, hút dịch khối u hoặc dẫn lưu.

Hút dịch trong nang

Đây được xem là phương pháp điều trị ngoại khoa giúp loại bỏ triệt để u nang. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra, xác định vị trí của nang trong TTL. Sau đó sẽ dùng kim hút hết dịch ra ngoài qua đường hậu môn.

Phương pháp này gây đau nhưng sẽ hút được sạch dịch mủ, loại bỏ bệnh.

Dẫn lưu dịch

Về bản chất, phương pháp này giống với hút dịch. Nhưng cách này thực thiện bằng nội soi nên người bệnh sẽ ít đau hơn.

Tùy vào tình trạng sức khỏe của mỗi người mà bác sĩ sẽ lựa chọn hút dịch mủ hay dẫn lưu.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp cuối cùng khi tình trạng bệnh nhân trở nên xấu đi hoặc các biện pháp khác không hiệu quả.

Khi kích thước nang tăng nhanh gây ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt thì bác sĩ buộc phải phẫu thuật cắt bỏ u nang.

Trường hợp tệ hơn nữa là buộc phải cắt bỏ tuyến tiền liệt. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng vô sinh.

3. Điều trị bằng phương pháp vật lý trị liệu

Đây là phương pháp giúp hỗ trợ điều trị. Có thể kết hợp vật lý trị liệu với việc sử dụng thuốc để tăng nhanh hiệu quả điều trị.

Vật lý trị liệu thường là các phương pháp nhiệt cục bộ kết hợp với chườm nóng vùng bụng dưới và tầng sinh môn để tăng cường tuần hoàn máu.

Nếu không thực hiện vật lý trị liệu được thì có thể dùng túi chườm nóng. Chườm ở vùng xương cụt hoặc tầng sinh môn từ 30 – 60 phút.

Vật lý trị liệu nếu thực hiện đơn lẻ chỉ có tác dụng giảm đau tạm thời chứ không thể điều trị dứt điểm.

Phòng ngừa nang tuyến tiền liệt

Xây dựng chế dinh dưỡng hợp lý

Để phòng và ngăn ngừa sự tái phát của nang TTL, nam giới nên:

• Ăn nhiều thực phẩm chế biến từ trai: trai xào xả ớt, trai nấu chua…
• Ăn nhiều thực phẩm giàu kẽm, đặc biệt là cá.
• Thường xuyên ăn rau củ quả, nhất là các thực phẩm giàu vitamin A, B, C và chất chống oxy hóa.

Có chế độ sinh hoạt hợp lý

Một trong các yếu tố thúc đẩy sự phát triển của bệnh nang tuyến tiền liệt là chế độ sinh hoạt. Để phòng ngừa bệnh nang TTL, nam giới cần:

• Tập thể dục thể thao thường xuyên để tăng sức đề kháng và ngăn ngừa tác nhân gây bệnh.
• Hạn chế công việc thể lực quá sức, ngồi quá lâu để tránh tình trạng tích dịch, chảy máu sung huyết.
• Quan hệ tình dục đều đặn, hợp lý.
• Khám sức khỏe định kỳ để tầm soát nang TTL cũng như các bệnh lý khác.

Từ bỏ những thói quen xấu

Người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh và tái phát bệnh cao hơn người bình thường. Không bao giờ là quá muộn để bỏ thuốc.

Nghiên cứu cho thấy khi từ bỏ thói quen hút thuốc, phổi cũng bắt đầu hồi phục và được trẻ hóa. Điều này sẽ bảo vệ chúng ta trước nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.

Mặc dù nang tuyến tiền liệt không ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe nhưng lại khiến chất lượng cuộc sống gặp nhiều vấn đề. Đặc biệt là đối với cuộc sống vợ chồng. Nếu phát hiện các dấu hiệu bệnh, nam giới nên nhanh chóng thăm khám để kịp thời xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.