Hiểu đúng về kết quả xét nghiệm HPV dương tính và âm tính

Hiện nay, để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, các xét nghiệm tầm soát HPV ngày càng phổ biến và phát triển, đặc biệt là xét nghiệm HPV virus. Nhưng kết quả xét nghiệm HPV dương tính hay âm tính thường chưa được lý giải đúng, dễ mang lại sự chủ quan hoặc lo lắng quá mức ở người xét nghiệm.

Qua bài viết này, tôi sẽ cũng cấp một số kiến thức căn bản để các bạn có thể hiểu thêm về các kết quả xét nghiệm HPV nhé.

Nguyên nhân gây lây nhiễm HPV?

Lây nhiễm qua đường tình dục – tiếp xúc da

HPV là gì? HPV là virus lây qua đường tình dục thường gặp nhất trên thế giới. Ở hầu hết mọi đối tượng đã quan hệ tình dục, họ có thể bị nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời. Quan hệ tình dục là con đường chủ yếu gây lây nhiễm HPV. Tuy nhiên, sự tiếp xúc da kề da giữa vùng mô nhiễm virus (ở người bệnh) và da của người bình thường cũng có thể là nguồn lây. 

Ung thư cổ tử cung gần như 100% do HPV gây ra.

HPV lây qua đường nào? HPV virus lây nhiễm chủ yếu qua các đường quan hệ tình dục. Do đó các bạn nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục. Tuy bao cao su cũng không thể ngăn chặn sự lây nhiễm của virus HPV. Nhưng dùng bao cao su có thể giúp giảm tỷ lệ mắc phải các bệnh ung thư do HPV gây ra.

Lây từ mẹ sang con

Mẹ nhiễm HPV có thể lây sang con khi đang mang thai hoặc khi chuyển dạ.

Lý giải kết quả test tầm soát HPV và ung thư cổ tử cung.

Xét nghiệm HPV dương tính

Hiểu một cách đơn giản, xét nghiệm HPV dương tính có nghĩa là bạn đang nhiễm phải một chủng HPV nào đó.

Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào từng loại xét nghiệm mà bạn thực hiện, kết quả dương tính sẽ được hiểu theo một cách khác nhau.

Xét nghiệm HPV là các xét nghiệm truy tìm vật chất di truyền DNA của HPV. Bạn có thể hiểu đơn giản đây là xét nghiệm tìm một cấu trúc, bộ phận của virus HPV trong máu người. Các xét nghiệm DNA HPV có giá trị cao trong tầm soát HPV – ung thư cổ tử cung. Nhưng lý giải kết quả sai lầm dễ mang lại nhiều lo lắng, đặc biệt khi xét nghiệm HPV dương tính.

Hiện nay có 2 kỹ thuật tìm DNA virus HPV được công nhận và sử dụng:

HC2:

Xét nghiệm này có thể phát hiện bạn có đang mắc phải một số chủng HPV virus hay không. Các chủng HPV thường gặp, nguy hiểm đa số đều có thể được phát hiện bởi xét nghiệm này.

Điểm yếu của xét nghiệm này:

• Không thể xác định chính xác chủng HPV bệnh nhân đang mắc phải là gì.
• Không biết bệnh nhân mắc phải bao nhiêu chủng virus HPV.

Nhưng, nó có thể xác định đối tượng có đang nhiễm HPV chủng nguy cơ cao hay không.

Kết quả:

• Kết quả HC2 dương tính với chủng HPV nguy cơ cao: Có nghĩa là hiện đang nhiễm ít nhất 1 chủng HPV nguy cơ cao. Lúc này nên cân nhắc thực hiện PAP test, thậm chí là soi cổ tử cung để kiểm tra có các biến đổi liên quan ung thư cổ tử cung hay chưa. Nếu chưa có thay đổi nào thì bác sĩ sẽ tư vấn tái khám trong thời gian ngắn để phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm nhất có thể.

Real time PCR (RT – PCR):

Xét nghiệm này có thể phát hiện được bệnh nhân có đang nhiễm HPV hay không, tên gọi là gì.

Một điểm mạnh khác là xét nghiệm này có thể phát hiện đối tượng bị nhiễm bao nhiêu chủng HPV cùng lúc. (2)

Đây là xét nghiệm có độ chính xác cao nhất để đánh giá việc nhiễm HPV hay không. PCR có thể phát hiện hầu hết các chủng HPV nguy cơ cao. Với RT – PCR bạn chỉ cần chờ đợi kết quả khoảng 4 – 6 tiếng.

Khi kết quả Real time PCR ghi nhận đối tượng nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao, có nghĩa là bệnh nhân đó đang có nguy cơ bị ung thư.

Nếu kết quả Real time PCR nói rằng bạn nhiễm các chủng HPV nguy cơ thấp hoặc không nhiễm thì bạn có thể thực hiện lại xét nghiệm này sau 5 năm.

Theo đó, ta thấy kết luận “Xét nghiệm HPV dương tính” là chưa đủ để nói về tình trạng bạn có đang bị bệnh ung thư hay không. Nó chỉ nói rằng bạn có nguy cơ bị bệnh.

Tuy có độ chính xác cao, nhưng với mục đích tầm soát ung thư cổ tử cung thì HC2 có giá trị tương đương với RT – PCR.

Kết quả xét nghiệm HPV âm tính:

• Kết quả HC2 âm tính với chủng HPV nguy cơ cao: Có nghĩa là chưa phát hiện các chủng HPV gây ung thư. Kết luận này có nghĩa gần như bạn khó có thể bị các bệnh lý biến đổi tiền ung thư cổ tử cung. Cũng như bạn không thể bị ung thư cổ tử cung. Bác sĩ sẽ cân nhắc thực hiện thêm PAP test để kiểm chứng khi kết quả HC2 chưa chắc chắn. (3)
• Kết quả RT – PCR âm tính: Có khả năng loại trừ tình trạng một đối tượng đang nhiễm HPV ở 97 – 100%.

Một số điều cần lưu ý:

Các xét nghiệm DNA này âm tính đủ để kết luận việc bạn đang không nhiễm HPV. Hoặc đúng hơn là “rất ít khả năng” đang nhiễm HPV. Xét nghiệm này âm tính không đồng nghĩa với việc đối tượng chưa từng nhiễm HPV. Vì như đã nói, con người có khả năng đào thải HPV ra ngoài.

Ở người trẻ < 30 tuổi, xét nghiệm HPV dương tính ở năm đầu có thể trở nên âm tính ở 1 – 2 năm sau đó. Hiện tượng này là lý do việc sử dụng các xét nghiệm này ở những đối tượng <30 tuổi thường là kém hiệu quả. Các nhà khoa học lý giải rằng người trẻ có khả năng đào thải HPV rất mạnh.

Xét nghiệm DNA  dương tính với chủng HPV nguy cơ cao không đồng nghĩa là bạn bị mắc ung thư. Bác sĩ có thể đề nghị tái khám sớm, tiến hành PAP test hoặc soi cổ tử cung. Lựa chọn nào thì tuỳ thuộc vào các yếu tố sau:

• Lứa tuổi.
• Chủng HPV mắc phải.
• Phác đồ điều trị địa phương,

Tương tự, không phải xét nghiệm HPV dương tính với chủng HPV nguy cơ thấp thì đối tượng đang bị bệnh sùi mào gà.

Kể cả kết quả của bạn là xét nghiệm HPV dương tính thì việc tiêm ngừa HPV vẫn cần thiết.

Do đó, hãy hỏi trực tiếp với bác sĩ xét nghiệm để được tư vấn một cách trọn vẹn nhất.

Biện pháp điều trị HPV hiện nay

Hiện vẫn không có một phương án điều trị tiêu diệt virus HPV nào.

Tuy nhiên, các bệnh lý do HPV gây ra hoàn toàn điều trị, đặc biệt là khi phát hiện sớm.

Đối với sùi mào gà, bác sĩ có thể tư vấn phương pháp cắt, đốt hoặc bôi kem.

Đối với các tổn thương tiền ung thư, bác sĩ thường chỉ định cắt bỏ tổn thương. Nếu bạn đang bị ung thư cổ tử cung, tuỳ giai đoạn bệnh mà sẽ có phương án điều trị chuyên biệt.

Có 2 loại xét nghiệm HPV DNA: HC2 và RT PCR.  

Xét nghiệm HPV dương tính, không đồng nghĩa với mắc ung thư. Bác sĩ cần khảo sát thêm PAP test, soi cổ tử cung để cho ra kết luận.

Xét nghiệm HPV âm tính có giá trị trong việc khẳng định bạn đang không mắc bệnh. Tuy nhiên, có một số trường hợp kết quả không chắc chắn. Do đó, hãy để bác sĩ của bạn phân tích, lý giải kết quả cho từng trường hợp cụ thể.