Bệnh thận IgA: Tổng quan, Nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh Thận IgA là gì?

Bệnh thận IgA còn được gọi là bệnh Berger. Đây là một bệnh lý của thận xảy ra khi kháng thể immunoglobulin A (IgA) bị tích tụ nhiều trong thận. Sự tích tụ này dẫn đến tình trạng viêm cục bộ. Theo thời gian có thể khiến thận bị ảnh hưởng, làm cản trở khả năng lọc máu của thận.

Bệnh thận IgA thường tiến triển chậm trong vài năm. Diễn tiến của bệnh khác nhau tùy cơ địa mỗi người. Không có cách điều trị hoàn toàn bệnh thận IgA, nhưng một số loại thuốc có thể làm chậm quá trình bệnh.

Triệu chứng của bệnh thận IgA

Ở giai đoạn đầu, bệnh thận IgA có thể không có triệu chứng. Các triệu chứng có thể tiềm ẩn trong nhiều năm. Các triệu chứng nếu có xuất hiện thì phổ biến nhất là tiểu máu.

Tiểu ra máu là dấu hiệu của cầu thận bị tổn thương. Lượng máu có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Nước tiểu có thể chuyển sang màu hồng đỏ (màu của hồng cầu) hoặc màu của trà, cola.

Triệu chứng khác của bệnh thận IgA là có albumin trong nước tiểu. Albumin là protein chính trong máu. Bình thường, albumin không qua được màng lọc cầu thận và không có trong nước tiểu. Tuy nhiên, khi các cầu thận bị tổn thương, một lượng lớn protein sẽ thoát ra ngoài vào nước tiểu.

Khi albumin ra ngoài qua nước tiểu, máu sẽ mất khả năng hấp thụ chất lỏng từ cơ thể. Do đó, các chất lỏng bị ứ đọng lại gây phù. Phù thường thấy ở chân, bàn chân hoặc mắt cá chân.

Nước tiểu có bọt là một dấu hiệu khác của tình trạng albumin niệu. Một số bệnh nhân bị bệnh thận IgA có cả tiểu máu và tiểu albumin (tiểu đạm)

Sau 10 đến 20 năm từ khi mắc bệnh, khoảng 20 – 40% người lớn phát triển bệnh thận mạn giai đoạn cuối.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thận giai đoạn cuối có thể có:

• Tăng huyết áp.
• Thiểu niệu, vô niệu
• Phù chân.
• Ngứa, tê toàn thân.
• Chán ăn, giảm cân.
• Buồn nôn và nôn
• Da sạm đen.
• Chuột rút cơ.

Nguyên nhân bệnh thận IgA

Immunoglobulin A (IgA) là một kháng thể quan trọng trong hệ thống miễn dịch. Chúng có vai trò cách tấn công các mầm bệnh xâm nhập và chống lại sự nhiễm trùng. Nhưng trong bệnh thận IgA, kháng thể này tích tụ nhiều các cầu thận, gây ra viêm (viêm cầu thận) và dần dần ảnh hưởng đến khả năng lọc của chúng.

Các nhà nghiên cứu không biết chính xác nguyên nhân gây ra lắng đọng IgA trong thận là gì. Tuy nhiên nghiên cứu cho rằng sự lắng đọng này có thể liên quan đến một số vấn đề sau:

• Do gen: Bệnh thận IgA phổ biến hơn ở một số gia đình và ở một số nhóm dân tộc nhất định.
• Các bệnh về gan như xơ gan, viêm gan B, C.
• Bệnh tiêu chảy. Ăn gluten (một loại protein có trong hầu hết các loại ngũ cốc) có thể gây ra tình trạng này.
• Nhiễm trùng. Có thể do HIV và một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn khác.

Các yếu tố tăng nguy cơ nhiễm bệnh

Như đã nói, nguyên nhân chính xác của bệnh thận IgA chưa được biết rõ.  Tuy nhiên, các yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng này:

• Dân tộc. Bệnh thận IgA phổ biến hơn ở người da trắng và châu Á hơn là ở người da đen.
• Tuổi tác. Bệnh thận IgA thường phát triển ở độ tuổi thanh thiếu niên và dưới 30 tuổi.
• Tiền sử gia đình. Gia đình có người mắc bệnh thận IgA  thì các thành viên khác có nguy cơ cao mắc bệnh này.

Cách điều trị bệnh thận IgA

Nghiên cứu vẫn chưa tìm ra phương pháp chữa trị cụ thể cho bệnh thận IgA. Do đó, mục tiêu cuối cùng của việc điều trị là ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh thận giai đoạn cuối bằng cách:

Điều trị bệnh thận IgA – Giảm phù

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc lợi tiểu, một loại thuốc giúp thận loại bỏ thêm chất lỏng ra khỏi máu làm giảm tình trạng phù. Giảm phù có thể kiểm soát tình trạng tăng huyết áp. Dùng thuốc lợi tiểu cùng với thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin thường làm tăng hiệu quả của thuốc lợi tiểu.

Điều trị bệnh thận IgA – Ức chế hệ thống miễn dịch

Đôi khi bác sĩ có thể sử dụng thuốc để ức chế hệ thống miễn dịch. Do viêm là đáp ứng bình thường của hệ thống miễn dịch. Việc ức chế hệ miễn dịch có thể làm giảm viêm. Một số thuốc ức chế miễn dịch là:

• Corticosteroid, phổ biến là prednisone.
• Cyclophosphamide.

Giảm cholesterol trong máu trong điều trị bệnh thận IgA

Những người mắc bệnh thận IgA có thể tăng cholesterol máu. Cholesterol là một loại chất béo được tìm thấy trong hầu hết các tế bào của cơ thể. Một trong một số loại thuốc làm giảm cholesterol là statin.

Các biến chứng

Quá trình diễn tiến của bệnh khác nhau ở từng người. Một số người mắc bệnh trong nhiều năm với ít hoặc không có biến chứng gì. Một số trường hợp có thể phát triển một hoặc nhiều biến chứng sau:

• Tăng huyết áp: Lắng đọng IgA có thể làm tăng huyết áp và gây tổn thương thêm cho thận.
• Cholesterol cao: Mức cholesterol cao có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch.
• Suy thận cấp: Thận mất khả năng lọc do lắng đọng IgA, các chất thải tích tụ nhanh chóng trong máu. Lâu dần thận không được cấp máu đủ gây suy thận cấp.
• Bệnh thận mạn: Bệnh thận IgA có thể khiến thận dần dần ngừng hoạt động. Sau đó, bệnh nhân cần lọc máu vĩnh viễn hoặc ghép thận để sống.
• Hội chứng thận hư: Đây là một nhóm các vấn đề gây ra do tổn thương cầu thận bao gồm: protein niệu cao, protein máu thấp, cholesterol, lipid cao, và phù mi mắt, bàn chân, chướng bụng.

Cách phòng ngừa mắc bệnh thận IgA

Chế độ ăn uống và dinh dưỡng đóng một vai trò trong việc làm mắc bệnh hoặc ngăn ngừa bệnh thận IgA. Bác sĩ có thể khuyến nghị những người bị bệnh thận, cụ thể là bệnh thận IgA bằng cách:

Phòng ngừa bệnh thận IgA bằng cách thay đổi chế độ ăn

• Hạn chế natri trong chế độ ăn, chủ yếu là muối để giúp giảm phù và giảm huyết áp.
• Ăn chế độ ăn ít chất béo bão hòa và cholesterol để giúp kiểm soát nồng độ lipid, hoặc chất béo trong máu
• Ăn vừa phải hoặc giảm lượng protein, mặc dù lợi ích của việc giảm protein trong chế độ ăn vẫn đang được nghiên cứu. Protein phân hủy thành các chất thải mà thận phải lọc từ máu. Ăn nhiều protein hơn nhu cầu của cơ thể có thể tạo gánh nặng cho thận và khiến chức năng thận suy giảm nhanh hơn. Tuy nhiên, lượng protein quá thấp có thể dẫn đến suy dinh dưỡng. Những người bệnh thận theo chế độ ăn hạn chế protein cần được xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng dinh dưỡng.

Bổ sung omega-3

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chất bổ sung dầu cá có chứa axit béo omega-3 có thể làm chậm quá trình tổn thương thận ở một số người mắc bệnh thận bằng cách giảm huyết áp. Omega-3 có thể giúp giảm viêm và làm chậm tổn thương thận.

Những người bị bệnh thận IgA nên tham khảo ý kiến bác sĩ về những thay đổi trong chế độ ăn uống để quản lý tốt nhất nhu cầu cá nhân của mình.

Trên đây là bài viết của YouMed về bệnh thận IgA và một số vấn đề liên quan khác. Nhìn chung bệnh khá hiếm gặp và thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên nếu không được chẩn đoán và điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Phòng ngừa bệnh lý này bằng cách thay đổi chế độ ăn uống bằng chế độ ăn ít muối. Nếu có bất cứ vấn đề gì hoặc thấy các triệu chứng của bệnh, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị.