Bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi: Hiểu rõ để điều trị sớm

Bệnh mất trí nhớ Alzheimer không chỉ là bệnh của tuổi già mà nó có thể ảnh hưởng tới mọi lứa tuổi. Dù bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi khá hiếm gặp nhưng có thể tác động đến công việc, tài chính và gia đình của người bệnh nếu không may mắc phải. Cùng NT BacGiang tìm hiểu rõ hơn trong bài viết ngay sau đây nhé!

Tìm hiểu chung

Bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi là gì?

Bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi (hay còn gọi là bệnh Alzheimer khởi phát sớm) là một dạng sa sút trí tuệ ảnh hưởng đến những người dưới 65 tuổi. Đây là một tình trạng hiếm gặp bởi chỉ khoảng 5 đến 6% người mắc bệnh Alzheimer phát triển các triệu chứng trước năm 65 tuổi.

Hầu hết những người mắc bệnh phát triển các triệu chứng bệnh trong độ tuổi từ 30 đến 60.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi

Bệnh Alzheimer là nguyên nhân gây sa sút trí tuệ thường gặp nhất, ảnh hưởng đến trí nhớ, suy nghĩ và hành vi của bệnh nhân.

Đối với hầu hết những người lớn tuổi mắc bệnh Alzheimer, triệu chứng đầu tiên mà họ nhận thấy là suy giảm  trí nhớ. Tuy nhiên, với bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi thì mất trí nhớ có thể không phải là triệu chứng đầu tiên.

Các triệu chứng Alzheimer ban đầu có thể bao gồm:

• Quên những điều quan trọng, đặc biệt là thông tin hoặc ngày quan trọng
• Hỏi đi hỏi lại cùng một thông tin
• Gặp rắc rối khi giải quyết các vấn đề cơ bản, chẳng hạn như theo dõi các hóa đơn hoặc làm theo một công thức có sẵn
• Không nhớ lịch
• Quên đường hoặc không nhớ cách đến một địa điểm quen thuộc
• Khó khăn khi nhận thức chiều sâu hoặc các vấn đề về tầm nhìn khác
• Gặp khó khăn khi tham gia cuộc hội thoại hoặc tìm từ thích hợp cho nội dung nào đó
• Quên vị trí của đồ vật và không thể tìm thấy nó
• Khả năng phán đoán ngày càng kém
• Kém nhanh nhạy khi giải quyết công việc và các tình huống xã hội
• Thay đổi tâm trạng và tính cách.

Các triệu chứng nghiêm trọng hơn:

• Thay đổi tâm trạng và hành vi nghiêm trọng
• Nhầm lẫn nghiêm trọng hơn về thời gian, địa điểm và các sự kiện trong cuộc sống
• Nghi ngờ về bạn bè, gia đình hoặc người chăm sóc
• Khó nói chuyện, khó nuốt hoặc thậm chí là khó khăn khi đi lại
• Mất trí nhớ trầm trọng.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây bệnh alzheimer ở người trẻ tuổi

Nguyên nhân gây bệnh Alzheimer là do các tế bào não dần chết đi. Các nhà khoa học vẫn chưa rõ vì sao, nhưng họ nghi ngờ là do protein tích tụ trong não tạo thành các cấu trúc gọi là ‘mảng thần kinh’ và ‘đám tơ sợi thần kinh’. Những cấu trúc này khiến cho các tế bào não bị tổn thương và chết đi, do đó, ảnh hưởng đến các chức năng do não kiểm soát.

Cũng vẫn chưa rõ tại sao một số người mắc bệnh Alzheimer ở độ tuổi trẻ hơn những người khác. Tuy nhiên, một số trường hợp ít gặp, bệnh này là do đột biến ở một trong ba gen: PSEN1 (presenilin 1), PSEN2 (presenilin 2) và APP (protein tiền chất amyloid).

Nếu bị đột biến gen ở một trong ba gen đó, bạn có thể mắc bệnh Alzheimer trước năm 65 tuổi và các triệu chứng có thể bắt đầu ở độ tuổi 30, 40 hoặc 50. Các triệu chứng bắt đầu càng sớm thì càng có nhiều khả năng bệnh là do di truyền.

Yếu tố nguy cơ

Tiền sử gia đình mắc bệnh là yếu tố nguy cơ duy nhất được biết đến đối với bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi. Có khoảng 50% nguy cơ cha mẹ truyền đột biến gen gây bệnh Alzheimer cho con cái. Những người mắc bệnh này thường có tiền sử gia đình mắc bệnh, trong đó cha mẹ và nhiều người thân khác cùng bị bệnh ở độ tuổi tương tự. Bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi do di truyền trong gia đình là rất hiếm gặp, chỉ khoảng 1% trong tổng số các trường hợp.

Có cha mẹ hoặc ông bà mắc bệnh Alzheimer làm gia tăng khả năng bạn mắc bệnh. Tuy nhiên, không ai trong gia đình bị Alzheimer không đồng nghĩa với việc bạn sẽ không gặp tình trạng này vì hầu hết các trường hợp khởi phát bệnh mà không do di truyền.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán bệnh?

Việc chẩn đoán bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi hiện nay dựa vào việc phát hiện các triệu chứng suy giảm nhận thức đã đề cập ở trên. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện một vài xét nghiệm sau đây:

• Hỏi về tiền sử bệnh của bản thân và gia đình
• Thực hiện các bài kiểm tra nhận thức về trí nhớ, khả năng giải quyết vấn đề và các chức năng nhận thức khác
• Các bài kiểm tra thần kinh chuyên sâu
• Xét nghiệm máu, nước tiểu và dịch não tủy
• Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp CT và MRI não.

Những phương pháp điều trị bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi

Thật không may, không có cách chữa khỏi bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi. Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để giúp bệnh nhân duy trì chức năng nhận thức, kiểm soát hành vi và làm chậm tiến trình của bệnh.

Thuốc được sử dụng để giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh và duy trì chức năng nhận thức, bao gồm:

• Donepezil
• Rivastigmine
• Galantamine
• Memantine.

Các phương pháp điều trị Alzheimer khác có thể được chỉ định để làm chậm tiến trình của bệnh, duy trì sức khỏe tinh thần và cả thể chất, bao gồm: ăn uống lành mạnh, tăng cường hoạt động thể chất, điều trị bệnh tim mạch và tiểu đường, cắt giảm rượu bia, sử dụng các kỹ thuật thư giãn để giảm căng thẳng và rèn luyện nhận thức.

Ảnh hưởng của bệnh Alzheimer đối với cuộc sống của người trẻ

Trong công việc

Bệnh Alzheimer có thể khiến chất lượng và tiến độ hoàn thành công việc của bạn bị suy giảm. Do đó, để cải thiện vấn đề này bạn cần:

• Chuyển sang một vị trí hay công việc mới phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình
• Nếu cảm thấy quá tải, bạn có thể xem xét giảm lượng công việc để nghỉ ngơi nhiều hơn.

Trong đời sống

Bệnh Alzheimer ở người trẻ có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của các cặp vợ chồng trẻ vì không còn nhiều sự lãng mạn và người bạn đời của mình phải chịu thêm áp lực chăm sóc bạn. Để “hâm nóng” mối quan hệ này, bạn có thể:

• Trao đổi thẳng thắn với bạn đời và lắng nghe chia sẻ của họ để có thể thấu hiểu nhau hơn.
• Dành thời gian với bạn đời để tham gia những hoạt động mà cả hai yêu thích như tập thể dục, xem phim, đi du lịch v.v.

Phòng ngừa

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi?

Không có cách để ngăn ngừa bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi. Tuy nhiên, việc phát hiện bệnh sớm có thể làm tăng cơ hội điều trị tốt hơn. Tốt nhất, hãy theo dõi sức khỏe thể chất cùng tinh thần của bản thân để tìm bất kỳ dấu hiệu cảnh báo sớm nào được đề cập ở trên và đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Bệnh Alzheimer ảnh hưởng tiêu cực ở mọi người thuộc mọi lứa tuổi. Nhưng đối với những người mắc bệnh Alzheimer ở người trẻ tuổi có thể phải đối mặt với một số thách thức như: bị kỳ thị, mất đi các mối quan hệ xã hội, mất công việc dẫn tới giảm thu nhập. Mặc dù không có cách chữa trị bệnh, nhưng việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể trì hoãn tiến triển bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.