Mỗi năm, một lượng nhỏ người Mỹ mắc bệnh dịch hạch – căn bệnh đã giết hàng triệu người trong suốt thời kỳ trung cổ. Tỷ lệ mắc phải bệnh dịch hạch rất nhỏ nhưng hoàn toàn có thể xảy ra bởi vì vi khuẩn gây bệnh lưu hành trong quần thể động vật thuộc loài gặm nhấm mà chủ yếu là chuột.
1. Dịch hạch gồm những thể bệnh nào?
Dịch hạch là bệnh do vi khuẩn Yersinia pestis gây ra. Bệnh dịch hạch có 3 dạng:
- Dạng 1: Bệnh dịch hạch thể hạch xuất phát từ vết cắn của bọ chét nhiễm khuẩn hoặc do tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh.
- Dạng 2: Bệnh dịch hạch thể phổi xuất phát từ những giọt do người hoặc động vật có phổi bị nhiễm vi khuẩn dịch hạch ho vào không khí.
- Dạng 3: Bệnh dịch hạch thể nhiễm khuẩn huyết xuất phát từ con đường xâm nhập trực tiếp vào máu. Bệnh dịch hạch thể hạch đôi khi tiến triển thành bệnh dịch hạch thể nhiễm khuẩn huyết
1.1 Bệnh dịch hạch phổ biến như thế nào ở Mỹ?
Trung bình mỗi năm ở Mỹ ghi nhận 7 trường hợp mắc bệnh dịch hạch. Trong vòng vài thập kỷ gần đây, mỗi năm dao động từ 1 đến 17 người mắc bệnh.
1.2 Bệnh dịch hạch phổ biến ở đâu tại Mỹ?
Chuột mang mầm bệnh dịch hạch từ châu Á đã trốn thoát khỏi các cảng của Hoa Kỳ vào năm 1900. Bọ chét từ những con chuột đã lan truyền căn bệnh cho các loài sóc, chuột, chó thảo nguyên và những loài gặm nhấm khác.
Thành phố cuối cùng ở Mỹ xuất hiện đợt bùng phát là ở Los Angeles vào năm 1924 – 1925. Kể từ đó, những trường hợp nhiễm bệnh ghi nhận rải rác ở các vùng nông thôn dọc các bang miền Tây.
Hầu hết các trường hợp mắc dịch hạch xuất hiện ở hai vùng:
- Bắc New Mexico, bắc Arizona và nam Colorado.
- California, nam Oregon và tây Nevada gần biên giới California.
2. Phương thức lây truyền dịch hạch?
Phổ biến nhất là qua trung gian bọ chét. Bọ chét thường hay ký sinh trên vật nuôi trong nhà hay trên xác chết động vật.
Ví dụ, trong năm 2012, một bé gái 7 tuổi trên chuyến dã ngoại ở phía tây nam Colorado đã gặp một con sóc chết. Cô bé đặt chiếc áo cạnh xác con vật và xin phép bố mẹ để được phép chôn nó. Khi bố mẹ cô bé từ chối, cô bé nhặt chiếc áo lên và quấn quanh eo của mình. Sau đó, một con bọ chét đã cắn vào vùng eo khiến cô bé mắc bệnh dịch hạch. Tuy nhiên, nhờ sự nhanh trí của bác sĩ cô bé được chữa trị kịp thời và đã hồi phục.
Con người cũng có thể bị nhiễm từ máu của động vật đã chết. Trong trường hợp hiếm hơn, có thể bị nhiễm dịch hạch thể phổi từ những giọt không khí bắn ra do ho hoặc hắt hơi từ con vật hoặc người mang bệnh trong cơ thể.
3. Triệu chứng bệnh dịch hạch là gì?
Những triệu chứng bệnh dịch hạch thể hạch thường bắt đầu từ 2 đến 6 ngày, sau khi bị bọ chét cắn hoặc tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng bao gồm sốt cao, nhức đầu, ớn lạnh, mệt mỏi và đau cơ… Triệu chứng thường gặp là sưng tấy và đau nhiều ở các hạch vùng bẹn, nách và cổ. Những hạch bạch huyết sưng lên này được gọi là các “bong bóng”.
- Trường hợp 1: Vi khuẩn dịch hạch xâm nhập trực tiếp vào máu, chúng gây ra dịch hạch thể nhiễm khuẩn huyết. Các hạch bạch huyết không sưng lên mà bao gồm: sốt và các triệu chứng giả cúm nặng nề. Đôi khi, dịch hạch thể hạch nếu không được điều trị sẽ diễn tiến thành dịch hạch thể máu.
- Trường hợp 2: Vi khuẩn dịch hạch lây nhiễm vào phổi, sẽ xuất hiện bệnh dịch hạch thể phổi. Dạng này có thể lây truyền từ người sang người thông qua các giọt không khí do ho hay hắt hơi. Những dấu hiệu ban đầu thường là: sốt, đau đầu, suy nhược,… Và tình trạng viêm phổi diễn tiến nhanh chóng biểu hiện qua việc: khó thở, đau ngực và đôi khi là ho ra đàm lẫn máu.
Ngoài ra, dịch hạch thể hạch và thể phổi nếu không được điều trị có thể dẫn đến tử vong.
4. Phương pháp điều trị bệnh dịch hạch
Bệnh dịch hạch là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể chữa được. Việc điều trị bắt đầu càng sớm thì tỷ lệ hồi phục sau này càng cao.
Trên đây là những câu hỏi thường gặp nhất về bệnh Dịch hạch. Hy vọng YouMed đã cung cấp cho bạn thật nhiều câu trả lời thiết thực và thông tin bổ ích. Nếu lo lắng về tình trạng của mình, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của các bác sĩ. YouMed chúc bạn thật nhiều sức khỏe!
Nguồn: Mayoclinic.org (Biên dịch: Trần Duy Hiếu)
Mời bạn xem thêm:
>>> Bật mí một số kinh nghiệm trước khi khám bệnh Dịch hạch
Thuốc Oracortia có dùng được cho trẻ em không? Cách dùng ra sao?